terminów gramatycznych online
tryb życzący
Optativus (tryb życzący). Tryb morfologiczny [...] właściwy starszym jęz. ie., np. sanskr. i jęz. grec. W większości jęz. ie. zanikł, przekazując swoje funkcje innym trybom, np. w łac. comunctiwowi.
Cytaty
Tryb, u, lm. y, m. (z niem.) [...]. 2) = gram. in. Sposób; odcień sądu wyrażany końcowemi odmianami słów (czasowników) lub dodanemi do nich wyrazami; = oznajmujący, gdy mówimy tylko, że coś było, jest lub będzie, np. upadł, chodzi, zniszczy; = rozkazujący, gdy wymagamy po kim aby co, uczynił po czém aby się stało wedle naszéj chęci, np. rób', uderzmy, niech zginie; = bezokoliczny, gdy oznaczamy bytność, czynność sposobem oderwanym, bez względu na żadne okoliczności, np. być, robić, stuknąć; = [tryb] życzący, warunkowy, łączący, w języku naszym nie mają własnych kształtów w zakończeniu słów, lecz urabiają się z oznajmującego przez dodanie właściwych wyrazów oznaczających warunek, łączenie lub życzenie, np. zrobiłbym gdyby, prosiłem ażeby przyszedł, bodajeś przepadł! i t. p. [...].
Życzący, a, e, im. od Życzyć; [...] gram. Tryb życzący; taki kształt nadawany słowom, przez który się wyraża życzenie, np. obym był, obyś widział, i t. p.
Podobnie orzecznik rzeczowny i przymiotny nie wyraża sam przez się różnicy trybu; bo w przykładzie: Ty dobry, nie można wyrazić różnicy trybu oznajmującego, życzącego, warunkowego, rozkazującego. Abyśmy więc mogli wyrazić różnicę trybu, dodajemy orzecznikowi łącznik być i mówimy: Jesteś doby; abyś był dobry; obyś był dobry; byłbyś dobry; bądź dobry.