Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

vocalis longa
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: a longum, e longum, longa, longae, longum, longum aa, longum ee, longum oo, longum uu, longum ÿ, u longum, vocales longae
Język: łaciński
Dział: Fonetyka (współcześnie)

Cytaty

Park/1440 (ok.), s. 6 [62] Definicja

Et quia has regulas prosodie Polonis illiteratis difficile foret tradere, opportuit, ut in scribendo quantitas vocalium exprimatur. Quod alio modo facere facile non est, nisi ut vocalis longa geminetur et brevis simpla ponatur. Ut adaam, ubi primum a breve, secundum longum et geminatum.

[A ponieważ Polakom nie wykształconym (w zakresie gramatyki) trudno by było wyłożyć reguły prozodii, należy więc zaznaczać iloczas samogłosek w piśmie. To zaś nie jest łatwo uczynić w inny sposób, jak tylko podwajając samogłoskę długą, a pojedynczo pisząc krótką. Tak jak w Adaam, gdzie pierwsze a jest krótkie, drugie długie i podwojone.]
Park/1440 (ok.), s. 6 [62]

Et quia has regulas prosodie Polonis illiteratis difficile foret tradere, opportuit, ut in scribendo quantitas vocalicum exprimatur. Quod alio modo facere facile non est, nisi ut vocalis longa geminetur et brevis simpla ponatur. Ut adaam, ubi primum a breve secundum longum et geminatum.

[A ponieważ Polakom nie wykształconym (w zakresie gramatyki) trudno by było wyłożyć reguły prozodii, należy więc zaznaczać iloczas samogłosek w piśmie. To zaś nie jest łatwo uczynić w inny sposób, jak tylko podwajając samogłoskę długą, a pojedynczo pisząc krótką. Tak jak w Adaam, gdzie pierwsze a jest krótkie, drugie długie i podwojone (Kucała 1985, s. 91)]
Park/1440 (ok.), s. 15 [78]

Breve a longum aa grossum b molle b'.

Park/1440 (ok.), s. 15 [78]

Breve e longum ee.

Park/1440 (ok.), s. 15 [78]

Breve i longum ÿ.

Park/1440 (ok.), s. 15 [78]

Breve o longum oo.

Park/1440 (ok.), s. 15 [78]

Breve u longum uu.

Zab/1514–1515/1518, s. [4]/55 ([3-4]/54-55)

Antiqui autem Poloni dictionum differentiam facere volentes sex vocalibus, et septima graeca usi sunt, quarum longas geminabant, breves simplicibus pingebant figuris.

[Dawni zaś Polacy chcąc ukazać różnice wyrazów, używali sześciu samogłosek i siódmej greckiej, z których długie podwajali, a krótkie kreślili pojedynczymi figurami, s. 104.]
Mora/1592, s. 174 L7v [178]

Quis Character est secundae Coniugationis? E longum antè RE, vel RI, in penultima Infinitivi. Ut, docêre, docêri.

Kn/1644 (I wyd. 1626), s. 563

Pĕnultĭmus. Wtory od końcá. e breve, se à Penés : longum, si à Paenè ducas, ut aliqui volunt.

Cell/1725, s. 38

Są do tego, i inne podzielenia Verborum jáko: [...] MEDITATIVA, zrobione bywáją z Supinum ná URIO (u brevi) jáko esurio, parturio, ktore oboje jedynie máją praeterita ná ivi, ále inne nie máją, i tákowe wszytkie są, IV. Coniugationis. Gdzie záś U longum jest, jáko Scaturio, Scaturis etc. tam niepytaj Medtitativa.

Rozp/1830, s. 72 (71-72) Definicja

Z żadnéj grammatyki łacińskiéj nie mógł się dowiedziéć o otwartych i ściśnionych samogłoskach: czytał w nich tylko, że każda samogłoska może być długa lub krótka (longa vel brevis), i to zastosował do pisma polskiego.

Rozp/1830, s. 72 (71-720

Z żadnéj grammatyki łacińskiéj nie mógł się dowiedziéć o otwartych i ściśnionych samogłoskach: czytał w nich tylko, że każda samogłoska może być długa lub krótka (longa vel brevis), i to zastosował do pisma polskiego.

Gaert/1927, s. 89

Longae, p. samogłoski.

Gaert/1927, s. 98

★Samogłoski (pełnogłoski, vocales) dzielą się: a) ze względu na iloczas na ★długie (longae), ★krótkie (breves) i zredukowane.

Powiązane terminy