terminów gramatycznych online
przysłówek
Przysłówek jest częścią mowy skupiającą wyrazy, których prymarną funkcją jest funkcja określenia adwerbalnego.
Cytaty
Partes Orationis. Części składające mowę. Nomen, Imie. Pronomen, Zaimek. Verbum, Słowo. Participium, Ucześtnik, albo, Imie-słow: iż ma uczestnictwo z słowem i z Imieniem. Adverbium, Przysłowek. Praepositio, Przedimek. Interiectio, wrzeszcz albo wykrzyknik. Conjunctio, spojnik.
Partes Orationis. Części składające mowę. Nomen, Imie. Pronomen, Zaimek. Verbum, Słowo. Participium, Ucześtnik, albo, Imie-słow: iż ma uczestnictwo z słowem i z Imieniem. Adverbium, Przysłowek. Praepositio, Przedimek. Interiectio, wrzeszcz albo wykrzyknik. Conjunctio, spojnik.
Części mowy nazywają się po polsku i po łacinie, jak następuje:
Iwsza: Wykrzyknik (Interjectio), np. ach! [...]
IVty: Przysłówek (Adverbium), np. źle, dobrze, pięknie, i t. d.
Tak np. niektóre wyrazy nazywamy Rzeczownikami, a to dla tego, że one oznaczają imiona rzeczy, drugie zaś nazywamy Przysłówkami, dla tego, że one się pospolicie przy słowach kładź zwykły.
Nieforemnie stopniają się te Przysłowki, których stopień drugi nie ma prawie żadnego podobieństwa z pierwszym, np. dobrze, lepiej; źle, gorzej; mało, mniej; lekko, lżej; wiele, więcej.
Nie tylko często, ale prawie zawsze odrywamy przysłówek nie, od słowa, gdy umieszczamy drugie obok zdanie przeciwne, na spójniku ale, lecz, oparte i nim połączone. — Wtedy zaś jest rząd słowa twierdzącego, czyli inaczej, nie, przysłówek należy do rzeczównika, a nie do słowa: nie Grammatykę, lecz Historyą przepisuj; nie komodę, lecz bryczkę przedaj [...].
Przysłówek jest to część mowy nieodmienna, która się odnosi do słowa i określa je. [...] Przysłówek jest przymiotem słowa, jak przymiotnik jest przymiotem rzeczownika, i musi odpowiedzieć na jedno z tych czterech pytań, czy? jak? gdzie? kiedy?.
Pyt. A któreż są nie odmiennemi [częściami mowy]?
Odp. Następne: Przyjimki, że najczęściej kładą się przy jimionach, lub odnoszą się do nich.
2re Przysłówki, że przy słowach kładą się zwykle, lub przymiotnikach słowowych.
3cie Spójniki, spajające czyli łączące zdania i okresy, i czasem rozłączające takowe.
4te Wykrzykniki, że się wykrzykuje w strachu nagłym gniewie, radości, lub biedzie nagłej i t. d.
Do wszystkich czasów dwa powyższe przysłówki używają się, a trzy ostatnie do czasów tylko przeszłych niedokonanych i dokonanych.
Mowa polska zawiera cztery główne klasy przysłówków temi są najprzód 1 klasa.
1) Zwyczajne; które się używają przed wszystkiemi słowami i dzielą się na rozmaite odcienia.
2) Jmiesłowowe krasomówcze; wszystkie powstałe z jimiesłowów czasu terazniejszego.
3) Przymiotnikowe: z wszystkich trzyrodzajowych przymiotników powstałe.
4) Czasowe; z określeń czasu powstałe, i tworzące z przysłówków jeszcze trzyrodzajowe przymiotniki.
По значенію своему всѣ слова польскаго языка раздѣляются на 9 частей рѣчи: [...] 6. Нарѣчіе, przysłówek. [...]
Piszemy wyrazy sprzecznie z obecnym wymawianiem, lecz zgodnie z ich pochodzeniem, to jest zgodnie z pisownią, a po większej części i z wymawianiem pokrewnych im wyrazów; np. mór, morzyć; głód, głodny, głodzić; blizki, stpol. przysłówek blizu; gryźć, gryź, gryzie, i t. p., i to jest pisownia etymologiczna.
Przysłówki.
(Adverbios)
Są to nieodmienne części mowy, które określają okoliczności: czasu, miejsca, kierunku, granicy, sposobu, stopnia, miary itd.