Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

tonacja

Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
  • Deklinacja V (Dawne tematy na i: Nominativus, Vocativus, Accusativus singularis.... Dualis; Dawne formy na -r i -u): Łoś III/1927
  • Nauka o głoskach: Szob/1923
  • Słownik, tom IX (T-Wyf): Dor/1958–1969

Cytaty

Toniczny akcent zgłoskowy tworzy t. zw. tonację. Tonacja nie występuje w języku polskim, jako indywidualna własność głosek, składających się na wyrazy, lecz rozwija się na podłożu tonicznego akcentu zdaniowego, a w związku z nim przybierać może różne odmiany.

Uchylenia są rzadkie: z jednej strony łabędź, piędź, z drugiej kłóć — 'gardlina', siéć, śmiérć, żółć, gdzie musiał działać wpływ pierwotnego akcentu lub tonacji.

Tonacja [...] 2. jęz. «zmienność wysokości tonu podczas wymawiania samogłosek»: Język prasłowiański odziedziczył po epoce praindoeuropejskiej dwie odmiany tonacji — tonację tzw. akutową, która w prasłowiańskim była rosnąca, i tonację tzw. cyrkumfleksową, która w prasłowiańskim była słabnąca. SZOBER Gram, 64.