terminów gramatycznych online
język staropolski
Język: polski
- Dialekty języka polskiego: Nitsch/1923
- Etymologia (Słoworód): Mał/1879
- Głosownia: Kr/1897
- Głosownia (Fonetyka): Kr/1917
- Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923
- System gramatyczny: Gaert/1927
- Wiadomości wstępne: Kr/1917
Cytaty
Posiadał je obok tamtych form sam tylko język staropolski i staroczeski, np. spad albo spadw wszed albo wszedw.
Analogicznie do tego w staropolskim mówiono grześć, pogrześć, od pierwiastku grzeb- (greb).
To też dzisiejszy język polski w wielu szczegółach znacznie różni się od języka staropolskiego, którym mówili przed wiekami nasi przodkowie.
W języku staropolskim istniała samogłoska an (a nosowe).
[...] ikra lub (czasem w Małopolsce) po staropolsku łyda.
Są czasem różnice w porównaniu z innemi językami słowiańskiemi, ale nic to dziwnego, bo te typy akcentuacyjne były żywe i zwłaszcza pierwszy szerzył się kosztem drugich, ale i naodwrót, zwłaszcza w lechickiem, gdzie drugi typ (bez apofonji) spłynął z typem krótkowokalicznym prosić. W każdym razie panuje zgoda między stp. a k.-słowińskiem.
Różnice co do rozkładu między dzisiejszym językiem a starszym, zwłaszcza zaś staropolskim (do końca XV w.), oraz między językiem kulturalnym a narzeczami dotyczą po części szczegółów, po części pewnych kategoryj. Zajmiemy się przedewszystkiem tym drugim punktem.
W formach, dziś i od dawna nieużywanych, tylko w stp. języku znanych, bez -c, t. j. dawnych nom. mamy -ę.
Gwary zachowują z jednej strony mnóstwo archaizmów i pozwalają zrozumieć łączność języka staropolskiego z dzisiejszym językiem kulturalnym, z drugiej zaś strony są żywem źródłem dla odświeżania i wzbogacania języka literackiego (Tetmajer, Żeromski, Reymont i w. i.).