terminów gramatycznych online
przypadek niezależny
Język: polski
- O zdaniu pojedyńczym: Kras/1897
- Składnia: Kurh/1852, Łaz/1861
- Słownik, t. 5: Próba-R: SW/1900-1927
- Słownik, tom V (Nie-Ó): Dor/1958–1969
Cytaty
Przypadki dzielą się na niezależne (прямые падежи) i zależne (косвенные). Do piérwszych liczą się przypadek lszy i 5ty, gdyż wyrazy w nich położone, nie są zależne czyli rządzone od innych. Do ostatnich zaś należą wszystkie inne przypadki, oprócz 1go i 5go; w nich bowiem kładą się wyrazy dopełniające czyli zawisłe od innych.
Piąty przypadek równie jak pierwszy jest niezależny (casus rectus), używamy go tylko wtenczas, gdy na kogo wołamy, lub do kogo przemawiamy.
[…] Nominativus i vocativus nazywają się przypadkami niezależnemi, ponieważ nigdy nie są rządzone; wszystkie inne przypadki nazywają się zależnemi, ponieważ mogą być rządzone (jako dopełnienie), jakkolwiek w pierwotnym swym znaczeniu (jako określenia czasowników, przymiotników i rzeczowników) są również niezależne.
Przypadek [...] 5. dku, a. dka a. X Spadek jedna z siedmiu form odmianowych w liczbie pojedynczej a. mnogiej, właściwych imionom, zaimkom i imiesłowom; postać, jaką wyraz deklinujący ś. przybiera w jednym z możliwych wypadków użycia: [...] położyć wyraz w jakim przypadku. Przypadki niezależne i zależne a. uboczne.
Niezależny -żni, -żniejszy (w stopniu wyższym częściej używana forma opisowa) «niezależący od kogo, czego, rozporządzający sobą, niepodporządkowany komu albo czemu; wolny, niezawisły, niepodległy, samodzielny»: [...] ∆ Przypadek niezależny «pierwszy przypadek deklinacyjny, mianownik». [...] // SW.