Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

nazwisko cudzoziemskie antroponim, nazwa własna

Hasło w cytatach: nazwiska cudzoziemskie
Język: polski
Dział: Ortografia, Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Ponieważ pisownia polska, ile możności, stosuje się do wymawiania, wypada stąd, że osoby nie umiejące jak tylko język polski, nazwiska cudzoziemskie po polsku literalnie wymawiając, stwarzają w mowie nowe nazwiska, trudne częstokroć do odgadnienia. Należy więc nazwiska obce, pisać w polskim języku, zbliżając się, ile być może, do ich wymawiania w języku ich własnym, a to dla zachowania ich śladu, z którego pochodzą. Ilekroć piérwszy raz w piśmie wspominamy nazwisko zagraniczne, mniéj znajome, zawsze je trzeba napisać jak piszą sami cudzoziemcy, albo obok przepolszczonego, między nawiasami, w prozie; albo na dole strony, w wierszach.

O SPOSOBIE PISANIA NAZWISK CUDZOZIEMSKICH. PRZEZ JÓZEFA MROZIŃSKIEGO.

Jestto zapewne wielka niegodność (l), ale z tego nie wypływa, aby wszystkie brzmienia w cudzoziemskich nazwiskach polskiém wyrażać pismem.

Do tego wzoru jeszcze należą nazwiska i imiona tak nasze, jak i cudzoziemskie na o zakończone, jak gdyby były na a np. Daszko (Damianus) Domejko, Dowejko, Dowgiałło, Fredro, [...].

Według deklinacyi przymiotników ściągniętej odmieniają się [...] nazwiska osób na ski, cki, ska, cka, owa [...], tudzież nazwiska cudzoziemskie na e, i, y; jak Göethe, Bantkie, Linde.

Nazwiska cudzoziemskie na e, i, y; jak Göthe, Bandtkie, Linde, Lamennais (Lamene), Sartini, Paganini, Wirgili, Horacy, Batory, Motty.

Takiemi są: np. złoty, luty, służący, bliźni, budowniczy, podstoli, koniuszy, itp.; królowa, księżna, bratowa, — Biała, Czarna, Mokra (wieś); Wesoła (ulica), Krakowska; — szkolne, mostowe, strawne; Głębokie, Długie (sioła); nazwiska osób na ski, cki, ska, cka, owa, jak: Krasicki, Kochanowski, Krasińska, Potocka, Badeniowa, Antoniowa; tudzież nazwiska cudzoziemskie, na: e, i, y, jak: Gothe, Bandtkie, Linde, Lamennais (Lamene), Paganini, Wirgili, Batory, Motty; nakoniec imiona chrzestne na: i, y, np. Antoni, Marceli, Ignacy, Ksawery, Jerzy, itp.

Deklinację zaimkową mają również imiona chrzestne, męskie zakończone na -i, -y, jak: Antoni, Ignacy, Konstanty,.. i nazwiska rodowe cudzoziemskie, zakończone na -e, -i, -y, np. Linde, Bandtkie, Andriolli, Badeni, Batory (Lind-ego, Lind-emu, Lind-ym...).

[...] o Comcie (Comte) [...] Można też, gdy się pierwszy raz w piśmie wzmiankuje o danem nazwisku cudzoziemskiem, dać w nawiasie formę mianownika w pisowni oryginalnej.