terminów gramatycznych online
zdanie ściągnione
Cytaty
Zdanie, a, lm. a, n. [...] 3) = gram. myśl słowami oddana. Zdanie gołe; zawierające w sobie tylko podmiot i orzecznik bez określników. Zdanie pojedyńcze; zawierające tylko jeden podmiot i jeden orzecznik. Zdanie rozszerzone; główne, wyjaśnione przez podrzędne. Zdanie określające; takie, które służy do bliższego określenia podmiotu, orzecznika lub określnika. Zdanie dopełniające; które dopełnia myśli. Zdanie nawiasowe; takie, które często się umieszcza w nawiasie i bez nadwerężenia myśli może być opuszczoném. Zdanie ściągnione, v. złożone; takie, w którém dwie lub więcéj części jednakowéj przyrody łącznikiem v. spójnikiem są związane np. Słońce oświeca i ogrzewa ziemię. Zdanie opowiadające; zawierające w sobie opowiadanie. Zdanie pytające; zawierające w sobie zapytanie. Zdanie rozkazujące; zawierające w sobie rozkaz. Zdane przecinkowe; ret. przecinek, zdanie odgradzające się przecinkiem. Zdanie przecinkowe niemal o połowę od średnikowego powinno być krótsze. Zdanie średnikowe, ret. ob. Średnik. Długość zdania średnikowego mniéj więcéj odpowiadać powinna długości najdłuższego wiersza w poezji [...].
O zdaniu ściągnioném.
Jeżeli kilka zdań równoważnych, t. j. kilka zdań głównych lub kilku zdań pobocznych ma podmiot, orzecznik, albo inny jaki członek wspólny, dadzą się te zdania ściągnąć w jedno zdanie, i dzieje się to tym sposobem, że ów członek wspólny raz się tylko kładzie. Każde zdanie ściągnione powstaje więc właściwie ze zdania złożonego, a poznajemy je po tém, że pewne członki ma wspólne, inne zaś różne i odrębne.