Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wyraz wielozgłoskowy

Hasło w cytatach: wielozgłoskowe, wyrazy wielozgłoskowe
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
  • Abecadło: Br/1848
  • Alfabet. Wymawianie samogłosek. Wymawianie spółgłosek: Ryk/1850
  • Część I. O głoskach czyli literach w ogólności...: Mucz/1825
  • O Iloczasie: Ant/1788
  • O głoskach i dwógłoskach czyli o pisowni: Ant/1788
  • Podział spółgłosek na twarde i miękkie oraz według narzędzi mownych. Zwątlanie samogłosek. Spółgłoski mocne, słabe i płynne. Pochylanie samogłosek: Czep/1871–1872
  • Składnia: Kurh/1852
  • Wyobrażenie, pojęcie, wyraz, znaki pisarskie, głoska, zgłoska, podziały wyrazów: Czep/1871–1872
  • Словопроизведенiе [Źródłosłów]: Grub/1891

Cytaty

A. Brzmi jak krótkié, i ściśnioné w wyrazach wielozgłoskowych kończących się na able, ach, acle, acy, ad, al, an, ancy, ant, ar, arch, ard, ary, ass, n: p: damnable wart potępienia, damneol.

[Wyrazy] wielozgłoskowé, czyli więcéj jak trzyzgłoskowé Zachowują iloczas wyrazow piérwotnych [...].

Kilka głosek czyli liter połączonych z jedną samogłoską lub samogłoska sama czynią zgłoskę czyli syllabę; łączenie zgłosek jednych z drugiemi tak żeby cały wyraz tworzyły zgłoskowaniem czyli syllabizowaniem zowiemy. Stąd widzimy, że wyraz podług tego jak się z jednéj lub wielu zgłosek składa, jest jednozgłoskowym, dwuzgłoskowym, trzyzgłoskowym lub wielozgłoskowym, np.: i, ja, daj, by-le, gro-mo-wła-dny.

Wyrazy jednozgłoskowe są te, które się z jednéj zgłoski, wielozgłoskowe są te, które się z dwóch lub więcéj zgłosek składają.

y ma toż samo długie brzmienie w wyrazach jednozgłoskowych i na końcu wielozgłoskowych na fy, w których akcent przypada na trzecią od końca.

Lecz w wierszu wyraz wielozgłoskowy może mieć dwa przyciski, np. prā̒cujē̒my, które jednak powinny być od siebie oddzielone zgłoską bezprzyciskową.

Ze względu na ilość zgłosek wyrazy mogą być jednozgłoskowe, np. on […]; dwuzgłoskowe, np. je-dwab' […]; trójzgłoskowe: na-u-ka […]; wielozgłoskowe: na-u-czy-ciel […].

[…] Przeciwnie gdy wyraz dwózgłoskowy lub wielozgłoskowy skraca się przy odmianie o jednę zgłoskę, przez odrzucenie samogłoski końcowéj, otwarte pochylają się na ścieśnione […]; gdy jednak przy takiém skracaniu wyrazy samogłoska wypadnie przed mocną spółgłoską, lub płynnemi m, n, pochylanie zwykle nie ma miejsca [...].

По числу слоговъ слова бываютъ: односложныя jednozgłoskowe, двухсложныя dwuzgłoskowe, трехсложныя trzechzgłoskowe, многосложныя wielozgłoskowe, напр. cześć, рrа-wo, roz-są-dek, wy-ma-gany, Ne-a-po-li-tań-czyk.