Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zdanie podrzędne okolicznikowe

Hasło w cytatach: zdania okolicznikowe, zdania podrzędne okolicznikowe
Język: polski

Cytaty

Zdania podrzędne: 1) podmiotowe [...]. 2) orzecznikowe [...]. 3) określeniowe zastępuje a ) przydawkę [...] b) przedmiot [...] 4) okolicznikowe: a) miejsca: Wyście się tam ogrzali, gdzie się drugi sparzył. b) czasu: Nie czas żałować róż, gdy płoną lasy. c) sposobu: Jak ojce żyły w raju, tak dziś żyją wnuki. d) stopnia: Kichnął, aż cała izba rozległa się echem. e) celu: Kształcimy się po to, żeby służyć godnie Ojczyźnie. f) przyczyny: Chciał się skąpy obwiesić, że talara stracił. g) skutku: Tak dowcipne wierszyki umiał komponować, iżby je w kalendarzu można wydrukować. h) warunku: Jeśli chcecie być dobrymi, miejcie miłość dla swej ziemi. i) przyzwolenia: A choć od lat czterystu na Litwie osiedli, zachowali mazurską mowę i zwyczaje.

Zdaniami okolicznikowemi nazywamy zdania podrzędne, zastępujące okoliczniki zdania nadrzędnego. Nap. Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga. - Pan Bóg, kiedy karę na naród przypuszcza, odbiera naprzód rozum od obywateli. [...] Zdania okolicznikowe mogą zastępować wszystkie rodzaje okoliczników, ze względu więc na swe znaczenie dzielą się na zdania 1) okolicznikowe miejsca, 2) czasu, 3) sposobu, 4) stopnia, 5) celu, 6) przyczyny.