Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przezwisko

Hasło w cytatach: przézwisko
Język: polski
Dział: Onomastyka (współcześnie)
EJO 1999, 470 Definicja współczesna

Przezwisko. Nadana osobie nazwa dodatkowa, charakteryzująca ją w sposób żartobliwy: zwykle wyraz pospolity. Podstawę do nadania p. może stanowić cecha fizyczna lub psychiczna danej osoby, jej zajęcie lub zawód, podobieństwo, np. do zwierzęcia, rośliny itp.

Cytaty

Przézwisko człeká káżdego do własnego imienia przydáne. Cognomen generis, sapientis, Crassi, divitis, hereditarium, ex contumelia Cic.| Cognomen paternum Horat. [...] | Agnomen Cic. | Agnomen gentium Ovid. | Agnomentum ei Charon Apule. Appellationes hom[i]num praesertim illustrium virorum quatuor ponunt. Caris. Diomed. Priscian. Donat. & alij veteres Grammatici. Praenomen, Nomen, Cognomen, & Agnomen. ut Pub. Cornel Scipio. African.

Agnomen, Agnomentum. Przézwisko 3.

Cognōmen. Názwisko. Przezwisko 2. 3.

Cognōmentum. Przezwisko 3.

Nazwiska także osob i rzeczy rożnych wydają dawną Słowiańszczyznę. Sławna Krolowa Skitow Tomyris, ktora Cyrusa z wojskiem jego zgubiła nazwana od okrzykow ludu, i Żołnierzy, To! myr!. [...] Świadczą dawną Słowiańszczyznę w przezwiskach. Albowiem, kończenie się samo niektorych na Ryk inszych na Mund, z nazwiskami dawnych Domow, i Osob, w Litwie i Żmudzi zgadzające się wydaje, że były Słowiańskie nazwiska.

Głowne Miasto miało wiele przezwisk. Najpierwej zwało się Dardania od Dardana, potym Teucria, od Teukra.

Używamy też wielkich liter przy pisaniu przezwisk, złożonych z wyrazów pospolitych: Dziewica Orleańska, Maska Żelazna, Złota Czaszka, Panie Kochanku, (Radziwiłł) Rybeńko.