Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

nomen gentile
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: gentile, gentile nomen, gentilia, gentilia nomina, nomina gentilia
Język: łaciński
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Mącz/1564 (war. B), s. 18c

Unde Astur gentile nomen.

Mora/1592, s. 128 H8v [132] Definicja

Quae tamen dicuntur [Nomina] Gentilia? Quae patriam vel Gentem [id est, Nationem significant.] Ut ab Italia, Italicus, à Gallia Gallicus, à Lituania, Lituanicus [...].

[Które jednak są nazywane [imionami] rodowymi? Te, które oznaczają ojczyznę lub ród, to jest nację, np. od Italii - "italski", od Galii - "galijski", od Litwy - "litewski" [...]. ]
Vol/1612, s. [44]

De speciebus nominum. Nominum, quae aliunde derivantur quinque sunt ordines seu classes: patronymica seu gentilia, possessiva, denominativa, diminutiva et verbalia.

Kn/1644 (I wyd. 1626), s. 853 (Index: 13) Definicja

Gentilia nomina v. g. Graecus Graecanicus Graeciensis, differre sic ait Popma. ut Graecus sit, in Graecia natus homo.

Men/1649, s. 12

Derivatorum nominum quinque sunt classes. Patronimica seu gentilia [...] possessiva [...], denominativa [...], verbalia [...], diminutiva.

Gut/1669, s. 189 Definicja

II. Die jenige so ein Volck oder Vaterland bedeuten/[Gentilia] und zwar im Männlichen und Weibl. Geschlechte / als da sind: Niemiec der Deutsche. Niemká die Deutschin [...].

[Drugą grupę stanowią rzeczowniki oznaczające naród lub ojczyznę [Gentilia] w rodzaju męskim i żeńskim, np. Niemiec. Niemká [...].]
Gut/1669, s. 200-201

Wie vielerley sind die Vornennwörter? Secherley. 1. Sind die / so auff eine gewisse Person weisen [Demonstrativa] Ja ich / Ty du / Ten dieser / In der / Ow Jener. 2. Die auff das vorhergehende wort sehen [Relativa] als: On Er. Ten der. Tenże derselbige. Ktory welcher. 3. Die umb etwas fragen [Interrogativa] als: Kto wer / Ktory welche / wieloráki? wie vielerley? jáky waserley. 4. Welche eine Besitzung bedeuten / [Possessiva] als: Móy Mein / Twóy dein [...]. Moyski das für mich ist [...] 5. Die so sich auff die Dritte allernächst vorhergegangene Person ziehen [Reciproca] als: On Er / jego Sein / swoy dein/mein. 6. Endlich welche ein Volck / Vatterland / oder Párthey bedeuten / [Gentilia] als: Nászyniec unser einer / wászyniec euer einer.

[Ile jest rodzajów zaimków? Sześć. 1. Odnoszące się do pewnej osoby [Demonstrativa], np. Ja ich / Ty du / Ten dieser / In der / Ow Jener. 2. Patrzące na poprzedzający wyraz [Relativa] np.: On Er. Ten der. Tenże derselbige. Ktory welcher. 3. Pytające o coś [Interrogativa] np.: Kto wer / Ktory welche / wieloráki? wie vielerley? jáky waserley. 4. Oznaczające posiadanie / [Possessiva] np.: Móy Mein / Twóy dein [...]. Moyski das für mich ist [...] 5. Odnoszące się do osoby trzeciej występującej tuż przed [Reciproca] np.: On Er / jego Sein / swoy dein/mein. 6. Oznaczające naród, ojczyznę lub stronę (partię) / [Gentilia] np.: Nászyniec unser einer / wászyniec euer einer.]
Woy/1690, s. 54

Ex derivativis praecipua sunt haec septem: Patronymica, Possessiva, Gentilia, Diminutiva, Denominativa, Verbalia, Adverbialia

Woy/1690, s. 56 Definicja

Gentilia nomina vocantur, quae a gente vel patria denominationem habent. Sunt autem duplicia: substantiva et adjectiva.

Raph/1698, s. 37

Die Derivativa sind siebenerley: Patronymica, Possessiva, Gentilia, Diminutiva, Denominativa, Verbalia und Adverbialia.

[Derivativa są siedmiorakie: patronymica, possessiva, gentilia, diminutiva, denominativa, verbalia i adverbialia.]
Raph/1698, s. 38 (38-39) Definicja

Von denen Gentilibus. Gentilia werden diejenigen Nomina genennet, welche den Nahmen haben von einem Volcke oder Vaterlande, und sind entweder Substantiva oder Adjectiva.

[Gentilia to takie imiona, które mają swoją nazwę od ludów/narodów lub ojczyzn/państw i są to albo rzeczowniki, albo przymiotniki.]
Cell/1725, s. 28 Definicja

Gentilia, ktore wyznaczáją Narod, álbo lud, Ojczyznę, jáko Germanus, Niemieckiego Narodu. Macedo, Thrax. Afer. Polonus, Lithuanus, etc.

Kon/1759, s. 16 Definicja

Co iest Nomen Gentile? Gentile albo Narodne iest, ktore Narod iaki lub Kray znaczy, vg. Polonus Polak.

Mon/1780, s. 155

Imiona są wielorakie. Nomen substantivum: Imie istotne, krocej: Istotnik, albo Rzeczownik. Nomen Adjectivum: Imie przyrzutne, przymiotne, krocej Przymiotnik. Nomen proprium: Imie własne czyli szczegulne. Nomen appellativum: Imie nazowne, mianowne, czyli pospolite. Nomen gentile, gentilitium: Imie Narodowe, Rodowe.

Trz/1865, s. 97 Definicja

W greckiém należą tu przedewszystkiém jako nąjwięcej do polskich podobne tak zwane nomina gentilia, oznaczające miejsce pochodzenia; występuje w nich przyrostek pierwotny -ava w postaci ev: Μεγαρ-εύ(ξ) (Megarejczyk) źródł. Μεγαρο-.

Powiązane terminy