Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

głoska samogłoska

Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
Definicja współczesna

Samogłoska

Cytaty

Liczą ich pięć: a, e, i, o, u. [...] Głos znaczony temi Głoskami co ma osobliwego w sobie? O. To: że się nie łamie, ale się ciągnie jednostajnie za jednym ruszeniem ust, przez ten wszystek czas, w ktorym można Dech z płuc wychodzący ciągnąć z siebie [...]. Wyjmij jednak od tego e nieme (l'e muet) ktorego nie można długo ciągnąć [...]. P. Czy nie ma we Francuskim więcej Głosek, jak te pięć dopiero wyliczone? O. Jest ich więcej; bo jest więcej Głosow Jednostajnych i Ciągnionych. Liter zaś, ktore by jak obrazki jakie wyrażały te Głosy, Francuzi więcej nie mają.

P. Co to są Kilko-Głoski? O. Są dwie albo trzy Głoski, jednę syllabę czyli spojkę składające, i wymawiające się razem. P. Czym się rożnią od składanych Głosek (des Voyelles composées) O. Tym, że składane Głoski wymawiają się jak jedna Głoska [...]. W Kilko-Głośce zaś wszystkie się Głoski razem wymawiają.

P. Proszę mi to przykładem objaśnić, co się rozumi przez łamanie Głosu? O. Kiedy wymawiam Głoskę a, jednostajny słychać głos, ztąd litera znacząca taki Głos, nazywa się właściwie Głoska (Voyelle), ale kiedy wymawiam ba, ca, da, i inne, słyszę insze brzmienie przydane do Głoski rożnym ruszeniem języka, zębow, warg, a takowe brzmienie (son) nazywa się właściwie Głosu Łamanie, to zaś wyrażają Brzmiące Litery.

P. W czym wymawianie Brzmiących jest rożne od wymawiania Głosek? O. [...] W tym, że Głoska wymawia się jednym otwarciem ust, i jednym cięgiem głosu, wymawianie zaś Brzmiących dzieje się ruszeniem języka, warg, zębow, i nie może się Brzmiąca zrobić bez Głoski.