Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

wyraz nierozwinięty

Hasło w cytatach: nierozwinięte, wyraz prosty nierozwinięty, wyrazy nierozwinięte
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Wyrazy proste i złożone. Wyrazy nierozwinięte (rdzenne) i rozwinięte. Zestawienie — zrost — złożenie (właściwe).

Wyrazy: grób, pan, syn, są nierozwinięte. Gdy zaś dodamy do nich przedrostki, lub przyrostki, wówczas będą rozwinięte: ogrodnik, pańszczyzna, synowiec...

Wyrazy niepodzielne, składające się z samego tylko rdzenia, nazywają się wyrazami nierozwiniętemi albo rdzennemi.

Nierozwinięte, p. wyrazy III; orzeczenie i podmiot, p. zdanie I.

III. Wyrazy ze względu na budowę słowotwórczą: A. ★proste(simplicia), t. j. składające się z jednego rdzenia: 1) ★nierozwinięte lub ★rdzenne t. j. bez przyrostków, np. lew, czas. 2) ★rozwinięte t. j. z przyrostkami np. lwi-ątko, czas-owy.

Wśród wyrazów zbudowanych na jednym rdzeniu, czyli pojedynczych, np. dom, chłop, koń, z ewentualną jeszcze końcówką gramatyczną przypadkową lub osobową, np. wod(a), koł(o), star(y), ósm(y). Są to wyrazy nierozwinięte.

Z chwilą uzyskania niepodległości i organizowania na nowo szkolnictwa polskiego przystępując do nauczania języka ojczystego językoznawcy polscy na zjeździe w roku 1921 uchwalili zrąb terminologii gramatycznej [...].

Słowotwórstwo: wyraz prosty, złożony; złożenie (właściwe), zestawienie, zrost, rdzeń, pierwiastek, wyraz rdzenny, (nie)rozwinięty, przyrostek (słowotwórczy), żywy, martwy [...].