terminów gramatycznych online
zgłoska krótka
Język: polski
Cytaty
Dwié krótkié zgłoski zbijają się w jedną n.p. question pytanie.
Zgłoska będzie długa, jeżeli więcej potrzebuje czasu do wymówienia niż druga przed lub po niej leżąca; i ta krótką się zowie.
Po tém wyobrażeniu, przystępujemy do podania ogólnych dla wiérszy miarowych prawideł, zasadzających się jedynie na akcencie czyli przycisku w mówieniu, który zgłoskę podnosi, przedłuża i wybitniejszą czyni. Stąd powstają zgłoski długie i krótkie. Że zaś są takie, które z akcentem i bez akcentu wymówione być mogą, wynika rodzaj trzeci obojętnych, tj. takich, które już długie, już krótkie być mogą; a to według tego, czy są z przyciskiem, lub bez niego położone.
Długa zgłoska jest ta, która dla akcentu swojego więcéj do wymówienia potrzebuje czasu, aniżeli druga, przed nią lub po niéj stojąca, nieakcentowana, którą téż dlatego [zgłoską] krótką nazywamy […].
Do utworzenia stóp starożytnych wchodzą zgłoski długie i krótkie, zależące od ilości czasu łożonego na wymówienie każdéj zgłoski; w nowożytnych zaś językach tak nazwane stopy powstają ze zgłosek przyciskowych i bezprzyciskowych czyli wyższym i niższym tonem wymawianych, bez względu na czas łożony na ich wymawianie.
W języku polskim zgłoska długa lub krótka znaczy tyle, co będąca w pewnym razie pod przyciskiem, lub nie; czyli inaczéj, akcentowana lub nieakcentowana.
[...] Grecy mają dwa przygłosy, s których jeden, zwany ostry (acutus), pádać może tak na zgłoskę krótką, jak i długą [...]; drugi zwany circumflexus, który gramatyka, tak zwaná bernardynka, czwárty ráz przedrukowaná w Warszawie w drukarni rządowéj r. 1815 pod nápisem: Gramatyka dlá chcących uczyć się języka łacińskiego, nazywá na str. 135 daszkiem, łączy się ze zgłoską długą [...].
1 b. Przycisk posunął się ze zgłoski krótkiej i cyrkumfleksowej na następującą akutową (t. zw. prawo de Saussure’a, właściwiej Fortunatowa de Saussure’a-Meilleta) [...].