Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

Cytaty 6 poz.  Oż 1883  Ostateczny rozbiór abecadła, i uporządkowanie  

Narzekania wielu autorów polskich na Mazurów, że niewymawiają grubiej przyciskowych liter, a tylko powierzchu, opuszczają wszędzie literę przydaną z, do s-z do c-z i t. d. bo nierozumieją tego składu liter, dla nich nie znanego, odwiecznie w ustnej mowie ich praojców, była na szesć wieków przed Chr. i 15 po Chr. aż do wprowadzenia druku do Polski, na wszyskich tych wielkich przestrzeniach od Adrjatyku aż do Niemna, znajduję tę samą własność wymowy u ludu prostego wszystkich tych krajów bez różnicy narzeczy, które w późniejszych wiekach wytworzyły się, dźwięk mowy, iloczas, i unikanie grubiej przyciskowych form, mało u nich znane było i dotąd tak jest, w największej nawet liczbie mieszkańców tych krajów.

Oto dowod, Niemcy nazywają spółgłoski dźwięczne i mocne słabemi, bo krótko i słabo wymawiają, suche zaś i słabe silniej i długo wymawiają i zatem mocnemi nazywają, to dla nich służy nie dla nas takowy podział.

Oto dowod, Niemcy nazywają spółgłoski dźwięczne i mocne słabemi, bo krótko i słabo wymawiają, suche zaś i słabe silniej i długo wymawiają i zatem mocnemi nazywają, to dla nich służy nie dla nas takowy podział.

Samogłoska é, która przeszła na i, obok i umieszczoną będzie i tą samą kreską oznaczać nadal, a w wyrazach następnych zaimkowych ma miejsce najczęściej, od ja, jemu, jem, jich, tak prawidło naukowe wymaga koniecznie.

Spółgłoski płynne j, l, u nas różnią się od wszystkich narodów, w użyciu bardzo odmiennie ich używamy, i tu nowy podział odkryłem w nauce naszej, tylko nam własny a nie komu innemu.

Rozdzielę i wykažę w prawidłach przypadkowania, tę wielką różnicę zadziwiającą, tych dwu spółgłosek, działanie podało mi klucz do odkrycia prawideł zasadniczych wszystkich.