Słownik historyczny
terminów gramatycznych online
terminów gramatycznych online
Jes/1886
Gramatyka języka polskiego
M. Arct, wyd. V (przejrz. i uzupeł. W[ładysław] N[owicki]), Warszawa 1886, jęz. polski
Cytaty według działów 808 cytatów
- Część I (wstępna) 310 cytatów 1–65
- Część II. Rozdz. 1. Wiadomości z głosowni i etymologii 90 cytatów 66–76
- Część II. Rozdz. 2. Odmiany. (Fleksya) 289 cytatów 76–132
- Część II. Rozdz. 3. Nauka o zdaniu (Składnia) 43 cytaty 133–155
- Część II. Rozdz. 4. Pisownia czyli ortografia polska 75 cytatów 156–174
- [bez działu] 1 cytat ???
Hasła
- apozycya
- asymilacyja
- atrybut
- bezokolicznik
- biernik | B. (przypadek)
- bliższe określenie
- bliższy dodatek
- błędnie używać
- brzmienie (sposób wymawiania, dźwięk)
- brzmienie (głoska)
- budowa zdania
- celownik | C. (przypadek)
- cudzysłów
- czas
- czas przeszły (praeteritum, nie tylko lm.)
- czas przeszły dokon
- czas przeszły niedokon
- czas przyszły (futurum)
- czas przyszły dokon
- czas przyszły niedokon | czas przeszły niedokon
- czas teraźniejszy | czas teraźn. (praesens)
- czas zaprzeszły
- czasownik (verbum)
- czasownik nieosobowy
- czasownik nieprzechodni
- czasownik nijaki
- czasownik polski
- czasownik pomocny
- czasownik posiłkowy
- czasownik przechodni
- czasownik ruchu
- czasownik zaimkowy
- czasownik zwrotny
- cząstka składowa (wyrazu)
- część mowy
- część mowy nieodmienna
- część mowy odmienna
- część wyrazu
- część zdania
- czynność (o czasowniku)
- czynność dokonana
- czynność niedokonana
- czynność nieprzechodnia
- czynność przechodnia
- czynność warunkowa
- czynność zwrotna
- dawn. | dawny
- dawna polszczyzna
- dawniejsza końcówka
- deklinacya
- deklinacya mięszana
- deklinacya przymiotnikowa
- deklinacya rzeczowna
- deklinacya rzeczownika
- deklinacyja męska
- deklinacyja nijaka
- deklinacyja przymiotników | deklinacya przymiotnika
- deklinacyja zaimkowa | deklinacya zaimkowa
- deklinacyja żeńska
- deklinować się
- dodatek
- dodatki | dodatek
- domyślnik
- dopełniacz | D. | Dop. (przypadek)
- dopełnienie (wyraz określający, część zdania)
- dopowiedzenie
- drogi oddechowe
- duch języka
- duża litera
- dwukropek
- dzisiejsza polszczyzna
- dźwięczność
- dźwięk (wrażenie słuchowe)
- e wstawne
- eufoniczne j
- fleksya (odmiana)
- for. osob. | forma osobowa
- for. rzecz. | forma rzeczowa
- forma (postać wyrazu)
- forma bierna
- forma czasownika
- forma czasu teraźniejszego
- forma męska
- forma nieosobowa
- forma nijaka (forma rodzaju nijakiego)
- forma odmienna
- forma osobowa
- forma osobowa (przymiotnika)
- forma osobowa (liczebnika)
- forma przymiotna
- forma przymiotnika
- forma przymiotnikowa
- forma rodzajowa
- forma rzeczowa
- forma rzeczowa
- forma rzeczowa (liczebnika)
- forma ściągnięta (zaimków)
- forma względna
- formowanie
- formy niezłożone
- gardłowe g
- gardłowe k
- gardziel
- gatunkowa nazwa
- głos (dźwięk mowy)
- głos eufoniczny -e
- głoska (dźwięk mowy)
- głosownia
- główny rzeczownik
- gromada (klasa, typ)
- grube y
- i miękkie
- imiesłów
- imiesłów czasu przeszłego
- imiesłów czasu przeszłego bierny
- imiesłów czasu przyszłego
- imiesłów czynnego przeszłego
- imiesłów czynny czasu przeszłego
- imiesłów nieodmienny
- imiesłów odmienny
- imiesłów posiłkowy
- imiesłów współczesny
- imię | imiona (nazwa, część mowy)
- imię chrzestne
- imię osoby
- imię pospolite
- imię przymiotne | przymiotniki
- imię rzeczowne
- imię rzeczownika
- imię własne
- imię żeńskie rodowe
- interpunkcya
- jama nosowa
- jama ustna
- język
- język (narząd)
- kłaść się
- koniec wyrazu (wyrazu, słowa, rzeczenia)
- koniugacya | konjugacya
- końcowa spółgłoska
- końcówka (morfem gramatyczny)
- końcówka deklinacyjna
- końcówka konjugacyjna
- końcówka osobowa
- końcówka rodzajowa
- końcówka rzeczowa
- kończyć się
- kreska (diakryt)
- kreskować | kréskować
- kreskowanie
- kropka (znak interp.)
- kropki (wielokropek)
- liczba
- liczba mnoga | liczba mn. | l. mn. | liczb. mnog. | l. mnog. | licz. mnoga
- liczba podwójna | l. podwójna
- liczba pojedyńcza | licz. pojed. | liczba pojed. | liczb. pojed. | l. poj. | l. pojed. | licz.poj. | liczb. pojedyń.
- liczebnik
- liczebnik główny
- liczebnik mnożny
- liczebnik mnożny oznaczony
- liczebnik wieloraki
- liczebnik wieloraki nieoznaczony
- liczebnik wieloraki nieoznaczony
- liczebnik wieloraki oznaczony
- liczebniki główne zbiorowe | liczebniki zbiorowe (podtyp głównego)
- liczebniki główne nieoznaczone
- liczebniki główne oznaczone
- liczebniki główne ułamkowe
- liczebniki nieoznaczone
- liczebniki oznaczone
- liczebniki porządkowe
- liczebniki ułamkowe
- litera (znak alfabetu)
- łącznik (dywiz, pauza)
- łącznik (w orzeczeniu)
- łączyć | łączyć się
- mała litera
- mianownik | M. | Mian. (przypadek)
- miejscownik | M. (przypadek)
- miękczenie
- miękczyć
- miękczyć się
- miękkie e | miękkie -e
- mięsień policzkowy
- miłodźwięk
- mowa (język)
- mowa (sposób mówienia, wymowa, język mówiony)
- myślnik (kreseczka)
- naginać się
- napisać | pisać
- narostek
- narząd
- narząd mowny
- narzędnik | N. | Narzęd. (przypadek)
- narzędzie mowne
- natężać się (ulegać przegłosowi)
- natężenie (o spółgłoskach)
- natężenie samogłoski (przegłos)
- nauka o zdaniu
- nawias
- nazwa góry
- nazwa kraju
- nazwa miasta
- nazwa wody
- nazwa wsi
- nazwisko (antroponim)
- nazwisko cudzoziemskie (antroponim, nazwa własna)
- negacya
- obcy język
- obcy wyraz
- objekt
- oddzielać | oddzielać się
- odmiana | odmiany (słów, wyrazów)
- odmiana 1-sza (rzeczownika)
- odmiana czasownika
- odmiana liczebników
- odmiana nieforemna
- odmiana nijaka
- odmiana polska
- odmiana przymiotnikowa
- odmiana rzeczowników
- odmiana rzeczowników męskich
- odmiana rzeczowników nijakich
- odmiana rzeczowników żeńskich
- odmiana zaimkowa
- odmiana złożona
- odmieniać | odmieniać się
- odmieniać się prawidłowo
- odnosić się
- odrywać
- odrzucać
- okoliczność
- określający dodatek
- określenie
- określenie przyimkowe
- określenie przysłówkowe
- okrzyk
- opuścić
- organ artykykulacyi
- organ głosu
- organ mowy
- orzeczenie
- orzeczenie czasownikowe
- orzeczenie przymiotne | orzeczenie słowne
- orzeczenie przysłówkowe
- orzeczenie rzeczowne
- orzeczenie słowne
- oskrzela
- osnowa (temat fleksyjny, słowotwórczy)
- osoba (gramatyczna)
- osoba 1-sza | osoba piérwsza | 1. osoba | 1-a osoba | osoba 1. | osoba 1-a
- osoba 2-ga | osoba druga | 2. osoba | 2-a osoba | osoba 2. | osoba 1-a
- osoba 3-cia | osoba trzecia | 3. osoba | 3-cia osoba | trzecia osoba | 3-a osoba | osoba 3. | osoba 3-a
- ostra spółgłoska
- piérwiastek | piérwiastki (rdzeń, źródłosłów)
- piérwotna forma
- piérwotna końcówka
- pierwotne zakończenie | piérwotne zakończenie
- piérwotny temat
- pismo
- pisownia
- poboczne części zdania
- pochodzący od
- pochodzenie (geneza)
- pochodzenie przymiotne
- pochylenie
- pochylone é | e pochylone
- początek wyrazu
- początek zdania
- podmiot (część zdania)
- podmiot domyślny | domyślny podmiot
- podmiot wyraźny
- podniebienie
- podstawa odmiany
- podwojenie liter
- pojedyńczy wyraz
- pojęcie czynności
- pokrewna forma
- pokrewny | pokrewny wyraz | wyraz pokrewny (wyraz, słowo, czasownik)
- polski język | język polski
- polszczyzna
- poprzedzająca spółgłoska
- poprzedzająca spółgłoska
- poprzedzający wyraz
- postać (forma)
- prawidło
- prawidło głosowni
- proza
- przechodzić na
- przecinek
- przedmiot (dopełnienie, obiectum)
- przedostatnia zgłoska
- przegub
- przegub miękki
- przegub twardy
- przenoszenie wyrazów
- przepis (gramatyczny, ortograficzny)
- przestanek (w mowie, mowy)
- przestankowanie
- przeszła czynność
- przybierać zakończenie | przybierać (formę, końcówkę, zakończenie)
- przybranka
- przydawka
- przyimek
- przyimek jednozgłoskowy
- przyimek niewłaściwy
- przyimek pierwotny
- przyimek pochodny
- przyimek właściwy
- przymiot (właściwość , cecha)
- przymiotnik złożony
- przymiotniki | przymiotnik
- przypadek
- przypadek 1 | I-szy przypadek | pierwszy przypadek | I przyp. | przypadek I-szy | przypadek I-y (fleksja, = mianownik)
- przypadek 2 | 2-gi przypadek | przypadek II-gi | przyp. 2-gi | II-gi przypadek | II p. (fleksja, = dopełniacz)
- przypadek 3 | 3-ci przypadek | przypadek III-ci | III p. | przyp. III-ci | III-ci przypadek (fleksja, = celownik)
- przypadek 4 | przypadek IV-ty | IV przyp. | IV-y przypadek (biernik)
- przypadek 5 | V p. | przypadek V-ty (wołacz)
- przypadek 6 | 6-ty przypadek | przypadek VI-ty | przyp. VI-ty | VI p. (fleksja, = narzędnik)
- przypadek 7 | przypadek VII-y | VII p. | VII-y przypadek (miejscownik)
- przypadkować się
- przypadkowanie
- przyrostek (sufiks)
- przyrostek (partykuła)
- przysłówek
- przysłówek czasu
- przysłówek liczebny mnożny
- przysłówek liczebny porządkowy
- przysłówek miary
- przysłówek powodu
- przysłówek przeczący
- przysłówek przyczyny
- przysłówek pytający
- przysłówek twierdzący
- przysłówek właściwy
- przysłówek względny
- przysłówki miejsca
- przysłówki sposobu
- przysłówkowa forma (imiesłowów, przymiotników)
- przysłówkowo
- przytoczenie
- punkt (znak interpunkcyjny)
- pytanie (o zdaniu)
- pytanie zawisłe
- rdzeń
- rodzaj | rodzaj gramatyczny (gramatyczny)
- rodzaj męski | rodz. męski
- rodzaj nijaki | rodz. nijaki
- rodzaj żeński | rodz. żeński
- rodzajowa nazwa
- rodzina wyrazów
- rozbiór
- rozdzielać
- rozkaz
- rządzić
- rzeczownik
- rzeczownik jednostkowy
- rzeczownik męski
- rzeczownik męski nieoosobowy
- rzeczownik męski zwierzęcy
- rzeczownik nieodmienny
- rzeczownik nieosobowy
- rzeczownik nieżywotny
- rzeczownik nijaki
- rzeczownik osobowy męski
- rzeczownik pospolity
- rzeczownik rzeczowy
- rzeczownik umysłowy
- rzeczownik własny
- rzeczownik zbiorowy
- rzeczownik zdrobniały
- rzeczownik zgrubiały | rzeczownik męski zgrubiały
- rzeczownik złożony
- rzeczownik zwierzęcy
- rzeczownik żeński
- rzeczownik żeński zdrobniały
- rzeczownik żywotny
- rzeczownik żywotny osobowy
- rzeczowniki zmysłowe
- rzeczownikowa odmiana | rzeczownikowa
- samo-głos
- samogłoska (głoska)
- samogłoska czysta
- samogłoska nosowa
- samogłoska otwarta
- samogłoska pozorna
- samogłoska ściśniona
- samogłoska twarda
- się przegibać (o wyrazie)
- się urabiać | urabiać się
- siła (dźwięku)
- skład wyrazów (budowa wyrazów)
- składać się
- składnia (budowa i układ zdania)
- składnia (dział gramatyki)
- składowa część wyrazu | część składowa
- skracać się
- słowo (wyraz)
- słowo (czasownik)
- słowo czynne nieprzechodnie
- słowo czynne przechodnie
- słowo dokonane
- słowo dwutematowe
- słowo niedokonane
- słowo nieosobowe
- słowo nieprzechodnie
- słowo nijakie
- słowo posiłkowe
- słowo przechodnie
- słowo zaimkowe
- słowo zwrotne
- spolszczać
- sposób (tryb)
- sposób omawiania
- spójka (samogłoska łącząca)
- spójnik
- spójnik łączny
- spójnik przeciwstawny
- spójnik właściwy
- spółgłos
- spółgłoska (głoska)
- spółgłoska brzmiąca
- spółgłoska cicha (bezdźwięczna)
- *spółgłoska gruba (twarde)
- spółgłoska mocna
- spółgłoska płynna
- spółgłoska słaba
- spółgłoska sycząca
- spółgłoska tematowa miękka
- spółgłoska tematowa twarda
- spółgłoska twarda | twarda spółgłoska
- spółgłoski gardłowe
- spółgłoski podniebienne
- spółgłoski wargowe
- spółgłoski zębowe
- stała końcówka
- stopień | stopnie
- stopień najwyższy
- stopień równości
- stopień równy
- stopień wyższy
- stopniowanie (przymiotników, przysłówków)
- stopniowanie omowne
- stosunek
- stosunek
- stosunek łączny
- stosunek przeciwstawny
- stosunek wynikowy
- struny glosowe
- styl
- sufiks
- sylaba (głoski, litery)
- szczątek
- szereg
- szmer
- ściągnięcie | ściągnięcie form
- średnik
- tchawica
- temat samogłoskowy
- treść
- tryb
- tryb oznajmujący
- tryb rozkazujący
- tryb rozkazujący dokonany | tryb rozkazujący dokon
- tryb rozkazujący niedokonany | tryb rozkazujący niedokon
- tryb warunkowy
- twarde -y | -y twarde
- twarde e
- twierdzenie (zdanie)
- ucho
- uformować
- utworzony
- użycie
- używać
- wargi
- wątlenie samogłosek
- wielka litera
- wiersz
- własności (cecha, przymiot)
- wołacz
- wyjątek
- wyjść z używania
- wykrzyknik (część mowy)
- wykrzyknik | ! (znak interp.)
- wymawianie
- wymówić
- wymówienie
- wypowiedziany | wypowiedzieć
- wyraz
- wyraz bezokoliczny
- wyraz cudzoziemski
- wyraz dopełniający
- wyraz obcego pochodzenia
- wyraz określający
- wyraz przyswojony
- wyraz swojski
- wyraz złożony | złożony wyraz (compositum)
- wyrazy jednozgłoskowe
- wyrażenie
- wyrażony | się wyrazić
- wzorzec (deklinacyjny)
- wzorzec 1-szy (odmiany rzeczowników żeńskich)
- wzorzec 1-szy | 1-szy wzorzec | wzorzec pierwszy (odmiany rzeczowników męskich)
- wzorzec 2-gi (odmiany rzeczowników żeńskich)
- wzorzec 2-gi | 2-gi wzorzec | wzorzec drugi (odmiany rzeczowników męskich)
- wzorzec 3-ci | 3-ci wzorzec | trzeci wzorzec (odmiany rzeczowników męskich)
- wzorzec 3-ci | wzorzec trzeci (odmiany rzeczowników żeńskich)
- wzorzec czwarty (odmiany rzeczowników żeńskich)
- wzorzec deklinacyjny
- y pozorne
- y zastępcze
- zaimek
- zaimek dzierżawczy
- zaimek dzierżawczy nieodmienny
- zaimek nijaki
- zaimek osobisty
- zaimek pytający
- zaimek wskazujący
- zaimek względny
- zaimek zwrotny
- zaimek żeński
- zakończenie
- zakończenie rzeczowe
- zakończony na
- zasady | zasada
- zdanie
- zdanie bezpodmiotowe
- zdanie czasowe
- zdanie główne
- zdanie gołe
- zdanie nawiasowe
- zdanie nierozwinięte
- zdanie pełne
- zdanie poboczne
- zdanie podrzędne
- zdanie pojedyncze nierozwinięte
- zdanie pojedyncze rozwinięte
- zdanie pojedyńcze
- zdanie porównawcze
- zdanie przeczące
- zdanie przyczynowe
- zdanie pytające
- zdanie rozkazowe
- zdanie rozwinięte
- zdanie ściągnięte
- zdanie twierdzące
- zdanie warunkowe
- zdanie współrzędne
- zdanie wtrącone
- zdanie wykrzyknikowe
- zdanie względne
- zdanie zależne
- zdanie złożone
- zgadzać się
- zgłoska
- zgoda | zgoda wyrazów
- zlewać się
- złożona forma | forma złożona
- złożone imię
- zmiana dźwiękowa
- zmiana fonetyczna
- zmiana końcówkowa
- zmieniać się
- zmiękczanie
- zmiękczenie
- znaczek (litera)
- znaczenie
- znaczenie odmienne
- znaczenie rzeczowne
- znak (symbol, skrót)
- znak pisarski
- znak podwójny
- znak wykrzyknienia | !
- znak zapytania
- zwątlać się
- zwątlenie
- związek
- zwrot
- zwrot imiesłowowy
- zwyczaj
- zwyczajny przymiotnik
- zwykła forma
- źródłosłów (temat fleksyjny)
- żeńska forma | forma żeńska
- życzenie