Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

Cytaty 289 poz. • Strona 1 z 15  Jes 1886  Część II. Rozdz. 2. Odmiany. (Fleksya)  

Odmiany (fleksya). 18. Odmiana rzeczowników.

Odmiany (fleksya). 18. Odmiana rzeczowników.

Odróżniamy obecnie tylko dwie liczby: pojedyńczą i mnogą.

Liczba pojedyńcza używa się, gdy o jednym tylko przedmiocie jest mowa np.: kamień, drzewo, miasto, naród.

I-szy |Przypadek nazywa się: | Mianownik

Liczba mnoga używa się, kiedy o wielu jednakich przedmiotach mówimy; np. kamienie, drzewa, miasta, narody.

Oprócz tego, w dawnéj polszczyźnie, używano także liczby podwójnej na oznaczenie rzeczy parzystych jak: oko, ucho, ręka, itp. Obecnie, liczba ta używa się tylko w owych trzech rzeczownikach (oko, ucho, ręka),— o czém pomówi się na końcu odmian rzeczownikowych.

Oprócz tego, w dawnéj polszczyźnie, używano także liczby podwójnej na oznaczenie rzeczy parzystych jak: oko, ucho, ręka, itp. Obecnie, liczba ta używa się tylko w owych trzech rzeczownikach (oko, ucho, ręka),— o czém pomówi się na końcu odmian rzeczownikowych.

Szereg trzech odmian polskich jest następujący. I. Odmiana rzeczowników męskich.

Odróżniamy trzy o odmiany; to jest właśnie tyle, ile rodzajów. Mamy zatem:

1.odmianę rzeczowników męskich.

2.odmianę rzeczowników żeńskich.

3.odmianę rzeczowników nijakich.

Odróżniamy trzy o odmiany; to jest właśnie tyle, ile rodzajów. Mamy zatem:

1.odmianę rzeczowników męskich.

2.odmianę rzeczowników żeńskich.

3.odmianę rzeczowników nijakich.

Odróżniamy trzy o odmiany; to jest właśnie tyle, ile rodzajów. Mamy zatem:

1.odmianę rzeczowników męskich.

2.odmianę rzeczowników żeńskich.

3.odmianę rzeczowników nijakich.

Rzeczowniki téj deklinacyi rozłożymy na trzy wzorce, z których jeden obejmuje wyrazy o przegubie twardym (anioł, płot), drugi— wyrazy o przegubie miękkim (król, piec), trzeci wyrazy z przyrostkiem in (włościanin, Wielkopolanin), który to przyrostek w liczbie mnogiéj odpada.

Rzeczowniki téj deklinacyi rozłożymy na trzy wzorce, z których jeden obejmuje wyrazy o przegubie twardym (anioł, płot), drugi — wyrazy o przegubie miękkim (król, piec), trzeci wyrazy z przyrostkiem in (włościanin, Wielkopolanin), który to przyrostek w liczbie mnogiéj odpada.

Szereg trzech odmian polskich jest następujący: I. Odmiana rzeczowników męskich [...]

Tak więc źródłosłów stanowi zarazem pierwszy przypadek rzeczowników téj odmiany.

Wzorzec 1-szy dla rzeczowników z przegubem (tematową) twardym.

Wzorzec 2-gi dla rzeczowników z przegubem (tematową) miękkim.

Wzorzec 3-ci dla rzeczowników z przyrostkiem: in.

OTO TRZY WZORCE RZECZOWNIKÓW MĘSKICH.

Dopełniacz kończy się już to na a.