Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przedłużać (się)

Hasło w cytatach: przedłużać, przedłużać sie, przedłużać się, przedłużyć, się przedłużać, się przedłużáć
Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)
  • De Ortographia: Mora/1592
  • Głoski. Znamiona. Czytanie.: Prz/1792
  • O iloczasie Słowacki Euzeb. ("Prawidła wymowy" str. 53 r. 1826 Wilno): Oż/1883
  • O ortografii francuskiej: Mal/1700
  • Pierwsza część (O pronuncjacjej albo wymawianiu liter i sylab francuskich, O dyftongach francuskich, O apostrofach i akcentach): Duch/1699
  • Traktat I. O ortografij francuskiej: Dąb/1759

Cytaty

Liquidae są názwáne, quia in carmine communem syllabam efficiunt. hoc est, mogą się ukrocić i przedłużyć: Vt ténebrae ćmá álbo ciemności.

Kiedy się tákowy ákcent nád ( â ) kłádzie to się tá literá powinná przedłużáć w mowie.

Literá A [...] przedłuża się w mowie, będąc náznáczoné akcęntęm dáchowátym. náp. [...] nous donnâmes dáliźmy.

U. [...] Kiedy nád nim piszą dászek, to go w mowie przedłużáją.

Litera A ma jednę tylko pronuncjacyją taką jako [a] Polskie akcentowane, chyba kiedy wchodzi w dyftong, to ma odmianę, o ktorej pod dyftongami. Przedłuża się w mowie, będąc naznaczona akcentem dachowatym.

Powtornie znaczone akcentem obojętnym powinno się przedłużać w mowię.

Naprzod ogułem wiedzieć należy, iż lubo się w jednej tylko syllabie wymawiają, ále ją przedłużają.

Jeżeli w wyrazie trzyzgłoskowym lub więcey niż trzyzgłoskowym przedostatnia zgłoska jest długa, ta sama zgłoska przedłuża się z wyraźnym naciskiem tak, jak pospolicie przedostatnie zgłoski w naszych oyczystych wyrazach.

[Euzebiusz Słowacki]"Ogólne prawidło względem iloczasu polskiego, i które niewiele cierpi wyjątków jest, iż przedostatnia zgłoska (głosówka) wyraźnie przedłużać się powinna".