terminów gramatycznych online
imię pierwotne
Język: polski
- Część II. O wykładaniu. & 1. O znamionach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1794
- Część druga prawideł gramatycznych, czyli odmiennia: Szum/1809
- Etymologia: Mał/1879
- O Etymologii. §. I. O wyrazach grammatycznych (słowniczek łac.-pol., s.12-13): Gott/1787
- O ośmiu częściach mowy: DwBg/1813
- Rozdział IV. O imieniu: Kop/1785, Kop/1778
- Słownik: Mon/1780
- Zbiór abecadłowy rzeczy: DwBg/1813
- Źródłosłowy rzeczowne i przymiotne: Trz/1865
Cytaty
ojciec, pater Takie Imiona zowią się Pierwotne (primitiva) bo od żadnych inszych nie pochodzą.
Imiona są wielorakie. Nomen substantivum: Imie istotne, krocej: Istotnik, albo Rzeczownik. [...] Nomen peregrinum: Imie obce, cudzoziemskie. Nomen primitivum, sive radicale: Imie pierwotne, pierwiastkowe. Nomen derivativum: Imie pochodne, czyli pochodzące. Nomen simplex: Imie nie złożone. Nomen compositum: Imie złożone. Nomen numerale: Imie liczebne, rachunkowe. Nomen diminutivum: Imie drobno-czynne, albo zdrobniałe etc.
Imiona uważané bywają, jako to: Imiona Rzeczowné lub Przymiotné, szczególné lub pospolité, niezłożoné lub złożoné, pierwotné lub pochodné, żywotné lub nieżywotné, swojskié lub cudzoziémskié, liczbowé, zdrobniałé lub zgrubiałé.
Nomen imię. Adjectivum przymiotne. appelativum pospolite. primitivum pierwotne. derivativum pochodne. proprium własne. substantivum rzeczowne.
Imię Rzeczowne iest to, co kładzie imię rzeczy, tak: że można zaraz znać rzecz tę, która się mianuie, np. die Nase nos. Dzieli się I. na Własne, np. Peter Piotr, y Pospolite, np. das Holz drzewo, II. na Pierwotne y Pochodne, np. der Garten ogrod, der Gärtner ogrodnik. II. na Niezłożone y Złożone, np. die Feder pioro, die Schreib Feder pioro do pisania.
Nomen, imię. adjectivum, przymiotne. appellativum, pospolite. primitivum, pierwotne. derivativum, pochodne. proprium, własne. substantivum, rzeczowne.
Rzeczowniki (Substantiva), przez wzgląd na ich znaczenie, dzielą się na 11 . następujących gatunków, które się tak nazywają:
1) Imiona właściwe (Nomina propria), które tylko jednym osobom, albo rzeczom służę, np. Zamoyski, Polska, Francja, Ameryka, Jowisz, Poznań, Berlin, i t. d. [...]
10) [Imiona] Pierwotne (primitiva), np. Król.
Imiona [...] Pierwotné, to jest od żádnych inszych niepochodzącé, np. chód.
Imiona [...] Włáściwé czyli piérwotné, są wieloznaczné, wzięté w tém znaczéniu, które miały nájpiérwszé: wzięté zaś w inném znaczéniu, są przenośné czyli pożyczoné, np. głowa.
Właściwé czyli piérwotné wieloznaczne Imiona 6: właśc. znaczénié wyrazów, 104.
Są i inne tak piérwotne jak i pochodne imiona o tym przyrostku: γον-εύ(ς) (rodziciel) piérw. γεν, γραφ-εύ(ς) (pisarz) pierw. γραφ.
Imię pierwotne, a zowiemy tak każde imię bezpośrednio utworzone z √, nic więcéj w składzie swoim nie obejmuje, jak właśnie tylko końcówkę i odnośny pierwiastek (z przybranką albo i bez przybranki, co tutaj na istotę rzeczy wcale nie wpływa).