język południowosłowiański

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Trz/1865
• Nitsch/1923
• Rozw/1923
• Łoś III/1927

(Przejście j na l weszło z języka południowo-słowiańskiego).

Ważność tego zjawiska uwydatni się, gdy się je postawi na tle stosunków palatalizacyjnych całej słowiańszczyzny: wraz z kaszubskiemi čv'årti, p'ar są mazowieckie v'ołna, m'ołti objawami bezwyjątkowej palatalizacji na północy słowiańskiego zachodu, będącej przeciwieństwem zupełnego braku palatalizacji na słowiańskiem południu; w tem świetle nie jest to wewnętrznie polski objaw dialektyczny, ale ostatnie stadjum stopni przejściowych, jakiemi są: 1. języki pd.-słowiańskie, 2. język czeski, 3. dialekty mało- i wielkopolskie, 4. dialekty kaszubski i mazowiecki.

Z góry trzeba zaznaczyć, że sprawa jest niedojrzała. Wiadomo, że w językach południowo-słowiańskich rozróżnia się dwojaką intonację krótkich, co jest w każdym razie innowacją, ale nie wiadomo dotąd, jak dawną.

Język polski waz z innemi lechickiemi i północno-zachodniemi różni się od języków ruskich i (ogółem biorąc) południowo-słowiańskich nieobecnością t. zw. l epentetycznego w zgłoskach sufiksalnych.

A. Meillet w dziele Le slave commun (Paryż 1924) str. 384 wyprowadza ten zaimek z tematu *wiso, por. lt. vìsas, skąd prasł. *vьxъ, a wskutek spalatalizowania χ pod wpływem poprzedzającego ь potem *vьsь w południowo-słowiańskich językach i w ruskich, natomiast *vьšъ — w zachodnio-słowiańskich.