Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przypadek względny

Hasło w cytatach: względne przypadki
Język: polski

Cytaty

[…] Przypadki 1szy i 5ty nazywają się bezwzględne, bo malują rzecz bez żadnego względu na inną; przypadki zaś 2, 3, 4, 6, 7, są względnemi, bo wyrażają różne względy rzeczy jednych do drugich.

§. 130. Źródłosłowem zaimka zwrotnego, który ma tylko liczbę pojedynczą i tylko względne przypadki, jest sav. W przyp. IV. odpadło v przed końcówką przypadkową m i powstało tym sposobem sa-m, z czego starosłow. , polskie się powstać musiało; w zaimku dzierżawczym swó-j zachowało się całe sva.

Jakie przypadki nazywają się bezwzględnemi, a jakie względnemi? Bezwzględnemi są mianownik i wołacz, bo one nie wyrażają żadnego względu,—: dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik i miejscownik.

Wyrazy należące do innych wyrazów w zdaniu, oznaczające sposób działania, czas, miejsce, ilość, przyczynę, cel i warunek, nazywają się wyrazami okolicznościowemi, okolicznościami; niektórzy gramatycy nazywają je określeniem przysłówkowém. Są to prawie zawsze przysłówki, lecz mogą być i istotniki, użyte w przypadkach względnych z przyimkami lub bez nich.