terminów gramatycznych online
zdanie rządzone
Język: polski
Cytaty
Jeżeli z zdaniem przedniém połączone jest zdanie célowe lub przedmiotowe: natenczas zdanie przednie rządzącém, zdanie zaś célowe lub przedmiotowe rządzoném czyli podległém nazywamy.
Aby zbiór wyrazów uczynił wysłowienie piękne i zrozumiałe, Grammatycy podają następujące przepisy szykowania takowych: [...] 4 Wyrazów i zdań rządzonych nie umieszczać za odlegle od wyrazów i zdań rządzących, aby przez to upięknić wysłowienie, nie bacząc na zrozumiałość.
Daléj zasługują na szczególną uwagę takie zdania poboczne, które zawisły od jakiego wyrazu, mającego w ogóle znaczenie: myśleć, wiedzieć, widzieć, czuć, wypowiadać coś. Wyrazami takimi mogą być w języku polskim nie tylko słowa, (łacińskie verba sentiendi et declarandi), ale i przymiotniki (np. pomny, świadom, widno, itp.), a nawet rzeczowniki, np. myśl, wiadomość, nadzieja, wiara, ufność, wieść, doniesienie, itp. Zdania zawisłe od powyższych wyrazów zastępują miejsce przedmiotu, t. j. rzeczownika położonego w przyp. lVtym lub IIgim, i wyrażają się — wedle myśli, o jaką chodzi — albo w kształcie pytania, albo w kształcie zwyczajnych zdań. W pierwszym razie nazywamy je Pytaniami zawisłemi (interrogatio indirecta, abhängige Fragesätze); w drugim — Zdaniami zależnemi albo rządzonemi (abhängige, regierte Sätze; w łacinie acc. cum inf.).
Zdania zależne Przedmiotowe, t.j. takie zdania poboczne, które zawisły od wyrazu (w zd. główném) mającego w ogóle znaczenie myśleć, wiedzieć, widzieć, czuć [...]. Zdania zawisłe od powyższych wyrazów zajmują stanowisko przedmiotu położonego w przypadku IVtym lub IIgim, i wyrażają się - wedle myśli, o jaką chodzi - albo w formie pytania, albo też w kształcie zwyczajnych zdań.
W piérwszym razie nazywamy je Pytaniami zawisłymi (interrogatio indirecta, abhängige Fragesätze); w drugim - Zdaniami zależnym czyli rządzonymi (abhängige, regierte Sätze; w łacinie Acc. cum infinit.).