terminów gramatycznych online
odmiana złożona
Język: polski
Cytaty
Powyższa odmiana przymiotników nazywa się ogólnie przymiotnikową (dla wyróżnienia od dawnej rzeczownikowej) . Odmiana ta nazywa się także [odmianą] złożoną, ponieważ się na nią złożyły dwie różne deklinacye, tj. deklinacya rzeczowna, (o której mówiliśmy na wstępie tego paragrafu) i deklinacya zaimkowa.
Deklinacja przymiotników zaimkowa. § 210. Już w języku staropolskim, obok deklinacji przymiotników rzeczownikowej, istniała druga odmiana przymiotników, zwana zaimkową albo złożoną.
Deklinacja przymiotników zaimkowa.
§ 305. Obok deklinacji przymiotników rzeczownikowej istniała już w języku staropolskim inna odmiana przymiotników zwana zaimkową albo złożoną. Powstała ona z połączenia odmiany rzeczownikowej z formami odpowiednich przypadków zaimka wskazującego ji, ja, je. Tak np. z dobr + ji powstało dobry; z dobra + ja — dobra; z dobro + je — dobre; z dobra + jego — dobrego; z dobru + jemu — dobremu ild.
Język prasłowiański miał dwojaką odmianę przymiotników, - jedną, prostą, odpowiadającą deklinacji rzeczownikowej, i drugą, [odmianę] złożoną, która się składała z form deklinacji rzeczownikowej w połączeniu z odpowiednimi formami zaimka ji, ja je (= on, ona, ono).
Rozplątać stosunki iloczasowo-akcentowe przymiotników, wydobyć pierwotną prasł. zasadę, jaka panowała w stosunku odmiany rzeczownikowej do złożonej, nie jest łatwo.
Przy tem trzeba pamiętać, że w większości form złożonej odmiany musiało chyba nastąpić skrócenie, czyli że już w nom. sg. była różnica między masc., gdzie metatonja, a fem. i neutr., gdzie skrócenie.
Końcówka l. złożonej odmiany zawierała długie wzgl. pochylone e.