Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

labializacja

Hasło w cytatach: labjalizacja
Język: polski
Geneza: łac. labialis 'wargowy'
Dział: Fonetyka (współcześnie)
EJO 1999, 328 Definicja współczesna

Labializacja. 1. W fonetyce opisowej - zjawisko zaokrąglenia warg jako dodatkowa artykulacja wargowa, występująca przy wymawianiu spółgłosek lub samogłosek [...]. 2. W fonetyce historycznej - proces fonetyczny, w wyniku którego głoska nabywa artykulacji labialnej (wargowej) albo też następuje wydzielenie artykulacji labialnej jako odrębnego segmentu fonetycznego (głoski).

Cytaty

Są to: utrzymanie grup či ši ži, frykatywnego ř, przedniojęzykowego ł, brak labjalizacji nagłosowego o [...], do których zachowania mogło się przyczynić częste obcowanie z ludnością morawską.

Niezwykle silnie występuje u Kaszubów palatalizacja lub labjalizacja zależna od jakości porzedzającej spółgłoski. Dotyczy ona samogłosek o u, bardzo często przeobrażając je w dyftongi.

Słowem, Kaszuby północne — środkowe — Zaborze — Bory— Krajna—Wielkopolska wykazują nieprzerwany szereg oddawna stopniowo i łagodnie w siebie przechodzących typów językowych, naogół o silnej palatalizacji i silnej labjalizacji.

Przede wszystkiem trzeba pamiętać o tem, że krótkie u z pewnością wyzbyło się silnej labjalizacji, zaś krótkie i niewątpliwie od dawna było obniżone i może trochę cofnięte, tak jak litewskie i.

Przeciwnego palatalizacji odcienia wymowy spółgłosek t. j. labjalizacji nie ma podstawy przyjmować dla polskiego wzgl. lechickiego.

Labjalizacja, p. zmiany głoskowe A.

Zmiany głoskowe (historyczne) [...]. A. Ilościowe (kwantytatywne) [...]; d) uwargowienie (labjalizacja, prelabjalizacja) głoski, np. ṷokno, prejotacja, np. jagata, przydech (aspiracja) np. harmata.