terminów gramatycznych online
zmiana głoskowa
Język: polski
- Głosownia: PolTerm/1921, Król/1922
- IV. Rozwój polskiej terminologii gramatycznej po Kopczyńskim: Kor/1961
- Słowniczek: Gaert/1927
Cytaty
Zmiany głoskowe. Zmiany żywe i historyczne. Wymiany głoskowe (oboczności). Głoski oboczne. Głoska podstawowa i oboczna. Upodobnienie głoskowe (do przedniej głoski czyli wsteczne, do następnej głoski czyli postępowe, pod względem artykulacji krtani, pod względem miejsca artykulacji w jamie ustnej, pod względem stopnia rozwarcia narządów mowy). Stosunek chronologiczny zmian głoskowych. Wzdłużenie (samogłoski podstawowej). Stwardnienie i zmiękczenie spółgłosek. Iloczas. Samogłoski długie i krótkie. Dwugłoski. Półsamogłoski (mocne i słabe). Samogłoska e ruchome. Przestawka głosek.
Zmiany głoskowe. Wyraz żona pochodzi od st. ind. gena. Widzimy tu, że spółgłoska g zmieniła się na ż, samogłoska e na o. Są to tak zwane zmiany głosek historyczne. Niektóre głoski jednak ulegają zmianom żywym n. p. matka, matce, matczyn. W tym wypadku k względem c, cz, jest głoską podstawową, c i cz to oboczności.
Zmiany głoskowe (historyczne), wskutek przyczyn głosowych i analogicznych (np. niosę > niesę, analogicznie do niesiesz, niesie).
Językoznawcy polscy na zjeździe w roku 1921 uchwalili zrąb terminologii gramatycznej stanowiący pierwszy wyraz jej unifikacji od czasów Kopczyńskiego [...].
Terminologia. Głosownia: [...], oboczność, głoska podstawowa, oboczna, zmiana głoskowa żywa, historyczna; wzdłużenie, stwardnienie, zmiękczenie, przestawka, upodobnienie wsteczne, postępowe, zgłoska otwarta, zamknięta [...].
Powiązane terminy
- głoska podstawowa
- labializacja
- metateza (przestawka)
- miękczenie grup spółgłoskowych
- osłabienie głosek, samogłosek
- pochylać się, pochylić się
- pochylać, pochylić
- półsamogłoska
- przegłos
- przestawka (głosek, spółgłosek)
- stwardnienie (spółgłosek)
- ściągnienie
- ściągnięcie samogłosek
- ścieśniać się, ścieśnić się
- ścieśniać, ścieśnić
- twardnieć, stwardnieć
- upodobnienie głoskowe
- uproszczenie grupy spółgłoskowej
- wymiana fonetyczna
- wymiana spółgłosek
- wzdłużenie
- wzdłużenie samogłoski
- zbieg spółgłosek prasłowiańskich "kt"
- zdwojenie
- zjawienie się samogłoski
- zjawienie się spółgłoski
- zmiana analogiczna
- zmiana głoskowa ilościowa
- zmiana głoskowa jakościowa
- zmiana głoskowa jednostkowa
- zmiana głoskowa jednowyrazowa
- zmiana historyczna
- zmiana międzywyrazowa
- zmiana śródwyrazowa
- zmiana żywa
- zmiękczanie spółgłosek
- zmiękczenie (spółgłosek, spółgłoski)
- zwężać
- zwężać się