Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zdanie przyczynowe

Hasło w cytatach: przyczynowe, zdania przyczynowe
Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)
  • IV. Rozwój polskiej terminologii gramatycznej po Kopczyńskim: Kor/1961
  • Składnia: Kr/1917

Cytaty

Również rodzajem zdań przyczynowych są zdania podrzędne, określające zastrzeżenie (t. zw. zdania przyzwalające), wyrażają one bowiem taką przyczynę, która mogłaby stanąć na przeszkodzie urzeczywistnieniu się myśli zdania wyższego rzędu. Zdania te łączą się spójnikami: choć, chociaż, pomimo, że itp., którym w zdaniu głównym odpowiadają najczęściej: jednak, przecież itd., np. Choć wiem, że jutro błyśnie nowe zorze, smutno mi, Boże! Słowacki.

Podobną popularność, jaką za czasów Oświecenia zyskał podręcznik Kopczyńskiego, w drugiej połowie dziewiętnastego wieku osiągnęła gramatyka A. Małeckiego [...].

Propositio simplex — zdanie gołe, complexa — rozwinięte [...], temporalis — czasowe, comparativa — porównawcze, optativa — zamiarowe, finalis — skutku, causalis — przyczynowe, conditionalis — warunkowe, concessiva — przyzwolone.