terminów gramatycznych online
gramatyka polska
Język: polski
- O wywodni słow w polszczyźnie: Prz/1816
- Odmienne części mowy: Lerc/1877
- Przedmowa: Oż/1883
- Przystęp: Prz/1816
- Uwaga nad tem i objaśnienia, co do podziału spółgłosek przez Mrozińskiego: Oż/1883
- Wiadomości wstępne: Gaert/1927
- Wstęp: Mał/1863, Desz/1846, Malecz/1882, Gr/1861, Lerc/1877
- Znaczenie gramatyki: Br/1848
Cytaty
Bo wcale nie myślę układać nowej Grammatyki Polskiej, kiedy ta, ktorą, podał szanowny Mąż Onufry Kopczyński SS. PP. jest dostateczną, i zjednywa swojemu Tworcy wiekopomną dzięczność Narodu.
Już w Grammatyce Polskij znajduje Polak takie formy dozkonale odlanemi na czele Słowowywodni, a ja nic do nich przydać nie mogę, jedynie chciałbym mieć Przypadki Imion nie tylko goło Iiczbowanemi, bo przez to zstają się trudnemi do zpamiętania dla Młodzieży, lecz razem wyraźnie a stosownie mianowanemi zwyczajem naszych dawnych Nauczycielow Grammatyki Łacińskiej.
Grammatyka polska jest nauką odmian wyrazów i ich należytégo w mowie z sobą połączenia, z dodaniem prawideł iloczasu i poprawnéj pisowni.
Czego uczy grammatyka polska? […] Grammatyka polska uczy, jak po polsku dobrze mówić, poprawnie czytać i pisać należy.
Co się tyczy układu téj książki, przeznaczam ją głównie na kwartę i tercyą szkół gimnazyalnych i realnych; przypuszczam zatém, że na stopniu niższym poprzedzi ją tak gramatyka polska w ogóle, jak nauka o zdaniu pojedyńczém w szczególności, n. p. według Gramat. Praktycznéj Muczkowskiego lub według Wstępnéj Gramat. Sucheckiego.
Zadanie gramatyki polskiéj polega na odkryciu i wyjaśnieniu najważniejszych zasad języka polskiego, a mianowicie na wykazaniu praw, na mocy których wyrazy w języku naszym powstają, przetwarzają się, naginają na najrozmaitsze formy, i na koniec łączą w zdania.
Gramatyka polska jest nauka obejmująca prawidła dobrego językiem polskim mówienia i poprawnego pisania.
Podług tego naukę gramatyki polskiej dzielimy na trzy części. – Część pierwsza obejmuje prawidła tyczące się głosek czyli liter; część ta nazywa się głosownią. – Część druga obejmuje prawidła tyczące się wyrazów; część ta nazywa się nauką o odmianach lub formach. – Część trzecia obejmuje prawidła tyczące się budowy zdań; część ta nazywa się składnią.
W gramatyce rozróżniamy następujące czasy: 1. czas teraźniejszy; 2. czas przeszły niedokonany: 3. czas przeszły dokonany; 4. czas zaprzeszły; 5. czas przyszły dokonany i 6. czas przyszły dokonany.
Pytanie. Co to jest gramatyka polska? Odpowiedź. Gramatyka polska jest to nauka dobrego myślenia, mówienia i pisania po polsku. P. Czegóż nas tedy uczy gramatyka polska? 0. Gramatyka polska uczy nas dobrze mówić i pisać po polsku.
[Józef Mroziński] Gram. polska zbudowana, (że tak powiem) na obcych warsztatach, wystawi język koniecznie w postaci potworu...
[Józef Mroziński] "Wszystkie spółgłoski są w języku polskim podzielone na dwie klasy: na twarde i na miękkie, odmiany gramatyczne słów wyrażają się w nim częstokroć przez zamianę twardej spółgłoski na odpowiadającą jej miękką, przekonany jestem, (powiada) że Gramatyka polska nie będzie dopóty jasną, dopóki ortografia (pisownia nie będzie zastosowaną do gramat. mechanizmu języka".
Być może, że dla wielu rozpoczęcie pracy od zawartych tam ogólnych rozważań o istocie języka będzie stanowiło pewną trudność, wynikającą z braku głębszych wiadomości z zakresu samej gramatyki polskiej.