terminów gramatycznych online
zamiennia wymiana głoskowa, wyrazowa
Język: polski
- Czasowanie: Bor/1830
- Część druga prawideł gramatycznych, czyli odmiennia: Szum/1809
- Dodatek trzeci: Szum/1809
- Głoski, znamiona, i wymawianie: Bor/1830
- Głosownia: Morz/1857
- O rzeczowniku i przymiotniku: Bor/1830
- O składni w ogólności: DwBg/1813
- Rozdział I. Rozbiór wyrazów w ogólności: Szt/1854
- Rozdział VII. O słowie: Szt/1854
- Składnia: Łaz/1861
- Zbiór abecadłowy rzeczy: DwBg/1813
Cytaty
Postaci grammatycznych jest w polskim języku pięć:
1wsza: Wyrzutnia, gdzie się syllaba albo głoska jaka wyrzuca, [...].
2ga: Dodatnia, gdzie się syllaba jaka albo głoska dodaje, [...].
3cia: Zamieńnia, gdzie się syllaba albo głoska jaka na drugą zamienia, np. bogato, bogaciej; miło, milej.
Zamieńnia postać grammatyczna, na k. 39.
Zamiénniá, jest zamiénienié głoski na głoskę w jednym wyrazie, albo w mowie wyrazu jednégo na drugi.
Zamiennia, słowna i mowna, 113.
Zamiennia. Jest-to zamienienie głoski na inną w jednymże wyrazie. W samogłoskach zamienia się a na e: las, lesie; jadł, jedli.
Zamiennia w 7mym. spadku liczby pojedyńczej Rzeczowników nijakich [...] Zamienia się [...] a na e: lato [...] lecie. Uwaga. Zamiennia samogłosek przedkońcowych, jak w Rzeczownikach żeńskich tak i w tych, przy żelazie, zwierciadle, jeziorze, i t. d.
Zamiennia w Słowach.
Zamiennia jest wtedy, kiedy się jedna lub kilka głosek na początku, w środku lub przy końcu wyrazu jakiego, albo zupełnie na insze głoski, albo tylko na przygłosowe zamienia, np. Miemiec, żołmiérz, zamiast: Niemiec, żołniérz.
Zamiennia, czyli zamiana głosek jednych na drugie, stanowi w słowach niemałą odmianę osobliwą.
Zamiennia ma miejsce najprzód co do samogłosek: jeżeli a, lub o, stanie pomiędzy dwiema miękkiemi spółgłoskami, chociażby następna miękka niebezpośrednio szła za nią, zamienia, się zwyczajnie na e, np. miara, mierze (…).
W używaniu jednakże takiéj zamienni należy wielką za chować ostrożność, aby jasności i dobitności mowy nie ubliżyć.