terminów gramatycznych online
rzeczownik zgrubiały
Cytaty
Rzeczownik [...] — zdrobniały, gdy znaczy piesczenie kogo lub czego: piesek, kijek, — zgrubiały, gdy pośmiewisko wyraża: psisko, kozlisko, kijsko.
Rzeczowniki dzielą się na: […] 4. Zdrobniałe i zgrubiałe; np. wilczek, wilczysko.
Rzeczowniki zdrobniałe i zgrubiałe tworzą się tylko z rzeczowników piérwotnych wszystkich trzech rodzajów. Zdrobniałe wielogłoskowe mają pospolicie zakończenie męskie na ek, żeńskie na ka, nijakie na ko […]. Głoski naczelne zmienne zmieniają się często w rzeczownikach zdrobniałych [...]. Niekiedy wcale się nie zmieniają [...], a szczególniéj gdy pochodzą od rzeczowników rodzaju nijakiego [...]. W l. m. głoska naczelna k nie zmienia się na c nawet wtenczas, kiedy wyraz zdrobniały oznacza osobę męską [...]. Jeśli wyraz zdrobniały jeszcze bardziéj drobnieje, wtenczas głoska naczelna rzeczownika zdrobniałego k bez względu na rodzaj zamienia się na cz [...]. W wyrazach jednozgłoskowych, rzeczownik zdrobniały kończy się najczęściéj na ik albo yk [...]. Podobnież rzeczowniki męskie zakończone na głoski złożone, w zdrobnieniu mają zakończenie na yk [...]. Niekiedy głoski podrzędne rzeczownika ulegają zmianie w zdrobnieniu [...].
Kibić przedmiotu jest szczuplejsza, gdy ten jest: [...] II. Odraźniejszy, bo choć duży, ale szpetny; cecha sk w końcówce sko (isko, ysko), np. chłop-isko, ziel(e)-sko, noż-ysko. Te Rzeczowniki zwą się zgrubiałémi.
Przymiotniki zgrubiałe są te, które oznaczają określenie wzgardzone, albo nieprzyjemne, białasy, rubaśny, wielkośny i t. d.
Przymiotniki zgrubiałe rzadko się używają, przeto w potrzebie formują się z nich rzeczowniki zgrubiałe, np. zamiast: krętośny, długośny, ślepośny, głuchośny i t. d. mówi się: krętosz, długosz, ślepuch, głuch i t. d.
[…] Sko urábiá za pośrednictwem spójki i, miękczącéj poprzedzającą spółgłoskę twardą, rzeczowniki zgrubiałe z odcieniem politowaniá […].
Ze względu na znaczenie imienia rzeczownego dzielimy je na: [...] zdrobniałe oznaczające pieszczotę [...]. Zgrubiałe przeciwnego zupełnie znaczenia.
Oprócz tego mogą być jeszcze rzeczowniki zdrobniałe, np. mamuńcia, ciotunia, córeczka, syneczek, konik, bacik, książeczka, piórko, nożyk itd., to jest takie, które pieszczotliwość oznaczają, i zgrubiałe, np. chłopisko, chłopczysko, babsko, konisko, bacisko itd., to jest takie, które wyrażają wstręt ku jakiej osobie lub rzecz, albo pogardę, urąganie lub lekceważenie.
Rzeczownik podług przedmiotu, jaki oznacza, może być: Żywotny [...] Nieżywotny [...] Zdrobniały, który oznacza pieszczotę, małość, drobność rzeczy jakiéj [...], Zgrubiały, który oznacza wielgość, niezgrabność rzeczy jakiéj [...]
Wyróżniamy na koniec rzeczowniki zdrobniale, jeżeli wyrażają pewną pieszczotliwość, jak: chłopek, synek, córeczka, konik, bacik, Józieczek itp.; lecz wyróżniamy także i rzeczowniki zgrubiałe, jeżeli odzywamy się o osobie, zwierzęciu lub rzeczy z pogardą lub z politowaniem jak: chłopisko, chłopczysko, konisko, psisko, kocisko, kobiecisko.
Końcówka: ów nigdy tu miejsca mieć nie może, z wyjątkiem rzeczowników męskich zgrubiałych na sko.
По свойству польскаго языка имена существительныя могутъ быть: 1. Увеличительныя, zgrubiałe, показывающія огромность предмета, напр. chłopisko, łapsko, и проч.
Rzeczowniki zgrubiałe (augmentativos), tworzą się przez dodanie końcówek: ão, rão, zão, zarrão, zote, aço, astro; na prz.: sala sala, salão salon; porta drzwi, portão brama; [...].
Rzeczowniki zdrobniałe i zgrubiałe.
Wyrazom języka portugalskiego można nadać za pomocą niektórych końcówek pojęcie, czyli znaczenie zdrobniałe lub zgrubiałe.