terminów gramatycznych online
klasa o odmianie czasownika
Język: polski
- Część trzecia. Czasowniki: Lor/1907
- Dialekty języka polskiego: Nitsch/1923
- Fleksja czyli nauka o odmianach: Kr/1897
- Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923
- Koniugacja: ŁośFl/1923
- Koniugacja (Końcowki osobowe, System koniugacyjny...Aoryst. Imperfekt ... Strona bierna. Inne formy złożone): Łoś III/1927
- Nauka o odmianie wyrazów: Szob/1923
- Odmienne części mowy: Lerc/1877
Cytaty
Podług różnicy słów pierwotnych i pochodnych dzielimy czasowniki na sześć klas. KLASA PIERWSZA.
Podług osnowy teraźniejszości można podzielić wszystkie słowa polskie na 5 klas czyli konjugacji. Ponieważ jednak przy tej samej osnowie teraźniejszości słowa mają różne postaci trybu bezokolicznego, przeto według tych różnic osnowy bezokolicznika wprowadzamy jeszcze podziały na gromady.
Tryby i klasy czasowników.
„Józef pisze list, Jan już list napisał, a Helena dopiero napisze". W tem zdaniu mamy trzy czasowniki (verbos): pisze, napisał, napisze. Wszystkie trzy są w trybie oznajmującym (modo indicativo), ale każdy w innym czasie (tempo) [...].
Język portugalski ma dla bezokolicznika zakończenia ar, er, ir, ôr podług tych zakończeń dzielą się czasowniki na 4 klasy czyli koniugacje (conjugações).
Na podstawie różnic, zachodzących w sposobach tworzenia form z tematem czasu teraźniejszego, czasowniki polskie dzielą się na cztery konjugacje; ze względu na różnice w postaciach tematu czasu przeszłego wyróżniamy sześć gromad czasownikowych. Łącząc oba te podziały i wiążąc w jedną całość, otrzymamy [...] klasy czasowników.
I tu niewszędzie we wszystkich klasach: najpowszechniej w typie a: śp'yvůma lub śp'yvǫma.
§ 17. Właściwości oddzielnych klas. Konjugacja 1. Grupa 1.
Tak podzielił Leskien w swych podręcznikach gramatyki starosłowiańskiej (Handbuch i Grammatik) czasowniki starosłowiańskie, co da się zastosować i do systemu prapolskiego. U niego klas czyli konjugacyj jest pięć z poddziałami.
Podobne stosunki panują i w innych klasach: i tak od najdawniejszych czasów mamy stale bądź widz usłysz [...].
Zachowujemy tu bez zmiany podział na głównych pięć konjugacyj (klas) Leskiena.