Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

spójnik przeciwniczy

Hasło w cytatach: przeciwnicze, przeciwniczy, spojnik przeciwnicy, spójniki przeciwnicze
Język: polski
Dział: Składnia (współcześnie)

Cytaty

Spojniki, z powodu rozmaitego znaczenia swego, dzielą się na 12. następujących gatunków:

1) Początkowe (praepositivae), [...].

2) Środkowe (postpositivae), [...].

7) Przeciwnicze (adversativae), np. ale, ale jeżeli, ale przecie, ale pomimo tego, iednakże, nie tylko, lecz też, w przeciwnym razie, nie mniej.

Przeciwniczy, adversativus.

Jak się dzielą spójniki? [...] 1). Na łączące [...]. 2). Na przeciwnicze. Takiémi są: A, zaś, ale, atoli, lecz, choć, chociaż, jednak, przecie, aczkolwiek, wszakże, lubo, pomimo że [...]. 3). Na wyłączające [...]. 4). Na czasowe [...]. 5). Na warunkowe [...]. 6). Na przyczynowe [...]. 7). Na wnioskujące [...]. 8). Na twierdzące [...]. 9). Na objaśniające [...].

Spójniki spółrzędne są:

1.Zestawne, [...].

2.Przeciwstawne, wyrażające przeciwieństwo:

a) Przeciwnicze czyli znoszące i unieważniające się nawzajem wręcz: nie — lecz, nie — lecz raczéj, n. p.: Nie dusza dla ciała, lecz ciało dla duszy jest stworzone.

Prof. Muzkovsƙi v svojéj gramatyce vydaɳá krakovsƙego z r. 1849 na str. 194 i nástępnéj ðeli spójɳiƙi vedług jiɦ znazeɳá v moɣe na 11 gatunkóv, jaƙeⴅi są: […] 4. Pɍecivɳize łązą dva zdaɳá, s któryɦ nástępne albo pérvse ograɳizá albo cáłƙem pɍecivne má znazeɳe [...].

Союзы бываютъ: [...] 9) Противительные, przeciwnicze, – lecz, jednak, zresztą, a.