terminów gramatycznych online
spójnik rozłączający
Język: polski
Cytaty
Spójniki wiążące kilka myśli takich, które z sobą razem nie mogą się zgodzić; ale którakolwiek z nich zostawuje się do wyboru: nazywamy je rozłączającemi. Takie są lub-lub, albo-albo, bądź z przyrostkiem bądźto-bądź-bądźto, czy-czyli-czyto-czy-czyli-czyto, choć-choć.
Oprócz malowania tego powszechnego względu, mają spójniki szczególne jeszcze znaczenie swoje, od którego różnie są nazwane, jako to: [...] b) Rozłączające: lub-lub, albo-albo, bądź, z przyrostkiem bądźto, bądź-bądźto, czy-czy, czyli-czyli, czyto-czyto, choć-choć.
Spojnik jest wyraz nieodmienny (str. 5.) spaja rozmaite wyrazy w jednę myśl. Spojniki są: 1. Życzenne, złożone pospolicie z by, jako: oby, bodajby, i t. d. 2. Łączące: a, i, też, takoż, i t. d. i złożone z by jako: żeby, iżby i t. d. 3. Rozłączające: abo, lub, lub też, czy-to, już-to, i t. d. 4. Sprzeciwialne: ale, jednak, atoli, przecież, wszelako, i. t. d. 5. Odkładne: aż, także, nakoniec, nawet, i t. d. 6 . Czasowe: dopoki, skoro, skoro tylko, wnet, i t. d. 7 . Przyczynne: bo, bowiem, ponieważ. 8. Wnioskowe: więc, przeto, tedy, dlatego, zatem, i t . d. 9 . Wykładne: to-jest, jako-to, nade wszystko, takiż, i t.d. 10. Przejściowe: z tąd, z resztą, po czém, z czego, gdy więc. 11. Pytanne: czy? czyli? czy-ż, czyli-ż aza? azali? abo, i t. d.
Chrystus nauczał, że wszyscy ludzie są sobie równi, i ty temu przeczysz? Widziémy tu w drugim przykładzie jak i zstaje staje się niejako rozłączającym spojnikiem.
Dla łatwiéjszégo pojęcia spojników robię następny ich podział: [...]
2) Rozłączające lub przeciwieństwa np. "Swarzycie się wy, a nieprzyjaciel bierze, pali."
Spójniki rozłączające: As, gdy, jak; after, po, gdy; before, nim [...].
[Spójniki] Rozłączające. np. a, ale, albo, albowiem, czyli, leć, zaś, izali, względem, a, zaś, do.
Союзы бываютъ: [...] 2) Раздѣлительные, rozłączające, – albo, lub, bądź, choć, czy, czyli, li, to, czyto.