tempus praesens

Hierarchia Dzieła Filtr: 3 dzieła

• Wszystkie dzieła
• DonGl/1542
• DonCul/1560
• Mącz/1564 (war. B)
• Stat/1568
• Mora/1592
• Don/1595
• Vol/1612
• Rot/1616
• Kn/1644 (I wyd. 1626)
• Kus/1646
• Don/1649
• Men/1649
• Gut/1668
• Gut/1669
• Sty/1675
• Malcz/1687
• Woy/1690
• Mich/1696–1700 ok.
• Raph/1698
• Mon/1722
• Cell/1725
• Kon/1759
• Gott/1762
• Gott/1766
• Fook/1768
• Gott/1774
• Kop/1778
• Lub/1778
• Kop/1780
• Mon/1780
• Gott/1794
• Don/1795
• Cas/1797
• L/1807–1814
• Szum/1809
• Gddk/1816
• SkorM/1828
• Mał/1863
• Trz/1865
• Mał/1879
• SW/1900-1927
• ŁośFl/1923
• Nitsch/1923
• Rozw/1923
• Gaert/1927
• Łoś III/1927

Wszytkie swoie verba simplicia Primitiva, in primâ Indicativi, praesentis temporis, personâ, Niemcy pospolicie wymowiáią/ y po jedney/ y o dwuch syllabach/ ták: Ich red ábo/ Ich rede mowię. [...] wszytkie Verba Niemieckie/ we wszytkich Modis, Temporibus et Personis, máią przed sobą záwsze swoie Pronomina Personalia.

Wie viel sind Tempora in verbis? Fast nur 4. Praesens das von gegenwertiger Zeit redet als: czuię Ich fuhle. [...] Perfectum, das von verlauffener Zeit redet/ Pámiętałem Ich habe gedacht. Plusqvamperfectum, daß von lengstvergangener Zeit redet/ pámiętałemci był Ich hatte gedacht. Futurum, das von zukünfftiger Zeit redet/ das ist zweyerley [...]

Stąd też Czasów przedniejszych liczy się trzy, pierwszy Teraźniejszy (praesens), drugi Przeszły (praeterium) trzeci Przyszły (futurum).

Do pojedyńczych czasów należą w piérwotnym języku indoeuropejskim: a) czas teraźniejszy (praesens), b) czas przeszły dokonany (perfectum), c) czas przeszły niedokonany (imperfectum), d) aoryst pojedynczy zwykle drugim (wcale niestósownie) czyli mocnym zwany.