of grammatical terms online
ortografia zasady pisowni i wymowy
Etymology: łac. orthŏgrăphĭa < gr. orthographía (orthós 'prawidłowy', grápho 'piszę')
Ortografia. 1. Ogół zasad określających poprawną wersję pisaną danego języka.
Quotations
ORTHOGRAPHIA Polská. To jest nauka pisaniá i czytaniá języka polskiégo, ilé polákowi potrzebá, niewielem słów dostatecznie wypisaná [...] Gdzie téż ta niniéjszá Orthographiá, od tyi ktorá jest przedtem wydána, nie jest niczem różná, jedno tym isz jest dostateczniéjszá.
Circa quid versatur Orthographia? Circa literas. to jest, Orthográphia, ktora uczy dobrze pisáć, nawięcej się bawi około liter: ktore naprzod potrzebá poznáć i wiedzieć jáko ktorą zwáć, jáko ony pisáć i co każda z nich waży, toż też rozumieć masz o diphtongách.
Orthographia Polska/ Janá Kochánowskiego. A. Trojákie Polacy wymawiáją [...] albo thym sposobem jáko sie tu pisze.
Wszák mamy dawnè zwyczáje w pisániu swoje: mamy Orthográphią Polską, którą używamy. Ja nie wiém. Otoli widzę nie Orthográphią, ále rychléj Tàutográphią. Używamy bowiém liter w pisániu więcéj niż potrzebá: kłádziemy opák litery nie ták jáko trzebá: podczás liter nie dokładamy gdzie trzebá: bierzemy litery w inszym rozumieniu nie jáko trzebá [...].
Ale to mówię: że téż wiele tákich jest, co nie wiedzą, co to jest Orthográphia Polska.
[...] przypátrowáć sie będziemy, co to jest Orthográphia Polska, czego język Polski w pisániu potrzebuje: zkąd co, jáko, gdzie, i ná którym miejscu litery któréj i jákiéj uzywáć: bysmy zásię, jáko ono mówią, in scirpo nodos nie szukáli.
Ortográfia znáczy naukę dobrze pisánia.
Naprzód w pronuncjácyey [Duchenbillot] tak jest skąpy, że i generalnych zasad nie dał zupełnie [...] Pronuncjácya záś, álbo Ortográfia Fráncuska od Polskiej, jest ná większe poły odmięnna.
Wiele jest częsci Grammátyki? Cztéry té: Ortográfia. Etymologia. Syntáxys. i Prozodia. Ortográfia uczy dobrze czytáć i pisáć.
O Orthographiej záś jużeśmy nieco przy Literach námienili, i jeszcze przy końcu Tráctatu tego, nieco się o niej námieni.
P. Wiele jest części Grammatyki? [...] P. Czego ktora naucza? O. Ortografia uczy litery dobrze wymawiać, i bez błędow [skreślone: ze znakami ortograficznemi] z kryskami i innemi znakami pisać.
W koniugacyach więcej się czasow przyda, teraz do zrozumienia Ortografii, ktora następować będzie można na tym przestać.
Ortografia uczy litery dobrze wymawiać, i bez błędow z kreskami i innemi znakami pisać.
Oprocz tey generalnej reguły, na ktorej wielka część Ortografii polega, są jeszcze inne partykularne, przepisujące, gdzie jaka litera kłaść się powinna. Tak ę nie e pisze się.
O błędach przeciw Ortografii przez złączenie albo rozdzielenie liter, sylab, lub słow całych.
Litery nieme Ъ. i Ь [...] Te dwie litery zdają sie niektórym bydź niepotrzebne; Owoż potrzeba ich jest: dla rozeznania Deklinaciy, Rodzaju, i inszej ortografii.
Grammatyka powinna obejmować: [...] 5. ortografiją.
Nauka o głoskach należy właściwie do ortografii.