Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

secunda declinatio

Hasło w cytatach: d.ij., de.ij., declina.ij., declinatio secunda, sec., secundâ declinatio
Język: łaciński
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Deus generis mascu.declina.ij. Gott. Bog.

Scrinium, ge.ne.de.ij.

Proavus, avi pater, g.m.d.ij.

Secunda declinatio quod literas terminales habet? Tres. Quas? r, s, m. Quot terminationes? Sex. Quas? er ir ur us eus um. Da exemplum. Er, ut sacer, ir, ut vir, vr, ut satur, vs, ut magnus, eus, ut Tydeus, Vm, ut templum.

Delubrum, Delubri, generis neutri, secundae declinationis, penultima producta.

Hortus, huius horti, masc. sec. Ogród

Secunda Declinatio quot habet terminationes? Sex. ER Ut Gener, zięć. IR Ut Vir, mąż. UR Ut Satur, syty. US Ut Asinus, osieł. UM Ut Scamnum, łáwá. EUS Ut Orpheus, [Appolinow syn, zacny lutnistá]. (Postrema Graeca est, caeterae Latinae.) Quis est Character Secundae Declinationis? [po czym poznáć mam, gdy imię jest Secundae Declinationis?] Cum eius Genitivus in I, et Dativus in O desinit.

[Druga deklinacja ile ma zakończeń? Sześć. [...] (Ostatnie słowo jest greckie, pozostałe - łacińskie.) Jaki jest charakter drugiej deklinacji? [...] Gdy jej dopełniacz kończy się na "-i", a celownik na "-o".]

Wtore staczánie wiele liter kończonych ma? Trzy. Ktore? ty wszystki. Wiele kończonych sylab? Sześć. Ktore? Ty wszystki. Ukaż to przykłádem. Jáko święty, jáko mąż, jáko syty, jáko wielki, jáko Tydeusz, jáko Kośćioł.

SEcunda declinatio quod literas terminales habet? Tres. Quas? r, s, m. Quot terminationes? Sex. Quas? er ir ur us eus um. Da exemplum. Er ut sacer, ir ut vir, ur ut satur, us ut magnus, eus ut Tydeus, um ut Templum.

DE SECUNDA DECLINATIONE. Von der andern Declination.

SEcunda declinatio quod literas terminales habet? Tres. Quas? r, s, m. Quot terminationes? Sex. Quas? er ir ur us eus um. Da exemplum. Er, ut sacer, Ir, ut vir, Ur, ut satur, Us, ut magnus, Eus, ut Tydeus, Um, ut Templum.

Wtore staczánie wiele liter kończonych ma? Trzy. Ktore? te wszystkie. Wiele kończonych sylab? Sześć. Ktore? Te wszystkie. Ukaż to przykłádem. Jáko święty/ jáko mąż/ jáko syty/ jáko wielki/ jáko Tydeusz/ jáko Kośćioł.

Die Andere Abwandelung. [SECUNDA DECLINATIO.]

EXEMPLA SECUNDAE DECLINATIONIS.

Ad secundam declinationem pertinent omnia adiectiva foeminina, item substantiva nonnulla.

Ausgenommen / so sich auff ein a endigen / welche in Numero singulari werden decliniret / wie die Nomina secundæ Declinationis, in Numero plurali aber wie wie die Nomina primæ Declinationis.

[Za wyjątkiem kończących się na a, które w liczbie pojedynczej odmieniają sie jak rzeczowniki drugiej deklinacji, ale w liczbie mnogiej jak rzeczowniki pierwszej deklinacji.]

Diese beyde Casûs Instrumentalis und Localis Neutrius Generis formiren ihre Termination in Plur. Numero so, wie es geschiehet in Primá und Secundâ Declinatione, auf ámi, ách.

DECLINATIONES. Pięć jest Declinacji, ktore rozeznáne bywáją, ex Genitivo, Prima ma AE, Secunda, I, Tertia IS, Quarta, US, Quinta, EI.

Secunda Declinatio. Przedniejsze Zakończenia, w drugiej Declinatiej, są: US i UM; bo te najczęściej przychodzą, do ktorych przydáne bywáją ER, ir, UR.

Podobne zatrudnienie w używaniu liter Е. i Ѣ. zachodzi [...] we wszystkich dawających spadkach małej liczby, w przekładalnych małej także liczby pierwszego skłonienia i drugiego (in omnibus dativis casibus numeri singularis primae, in casibus praepositionis etiam numeri singularis primae declinationis et secundae) procz kończących się na I.

Dominus Nomen appellativum, Pan imię pospolite, generis masculini, rodzaju męskiego, figurae simplicis wyobrażenia prostego, declinationis secundae, staczania drugiego, qui declinatur sic ktory się stacza tak [...].