terminów gramatycznych online
zestawienie
Zestawienie. Wyraz złożony będący dwu- lub wielowyrazową ustaloną strukturą, która funkcjonuje w jęz. jako pojedynczy leksem, pozbawiona jest jednak morfologicznych wykładników odróżniających ją od luźnej grupy syntaktycznej, np. gramatyka generatywna, przemysł ciężki [...].
Cytaty
Na to składają się różne czynniki [...] dziś także szruba pod wpływem nowych zestawień z niem. Schraube.
Wyrazy proste i złożone. Wyrazy nierozwinięte (rdzenne) i rozwinięte. Zestawienie – zrost – złożenie (właściwe).
Wyrazy: grób, pan, syn, są nierozwinięte. Gdy zaś dodamy do nich przedrostki, lub przyrostki, wówczas będą rozwinięte: ogrodnik, pańszczyzna, synowiec... Wyrazy złożone rozpadają się na: Zestawienia: Boże Narodzenie, Morskie Oko, siostra miłosierdzia, Akademja Umiejetności, myć się. Zrosty: Wielkanoc, przed Wielkanocą, Rzeczpospolita, Rzeczpospolitej (nie odmieniają się obie części!). Złożenia: bladoniebieski, muchomor, woziwoda...
Zrost może być w jednym przypadku np. Krasnystaw, gdy już inne przypadki przedstawiają związek luźniejszy, są tylko stałemi zestawieniami: Krasnego stawu, przed Krasnym stawem [...].
III. Wyrazy ze względu na budowę słowotwórczą: A. ★proste(simplicita), t. j. składające się z jednego rdzenia [...] B. ★złożone (composita), składające się z dwu lub więcej rdzeni. 1) ★zestawienia, złożone z dwu luźnych, odmieniających się samodzielnie wyrazów oznaczających jedno wyobrażenie, np. Dzikie Pola.
Zestawienie, p. wyrazy III.
Na koniec wymienić należy takie wyrazy złożone, jak Nowy Sącz, Nowy Targ, Boże Narodzenie, Zielone Święta, Bolesław Chrobry, wieczne pióro, mieć pragnienie, brać udział, zostać posłem. Są to tzw. zestawienia, czyli połączenia dwu wyrazów, z których każdy ma swoje znaczenie i swoją postać, ale daną rzecz, czynność itp. mogą wystarczająco nazwać dopiero oba razem.
Dużo zestawień ma znaczenie przysłówkowe, np. od dawna, po polsku, z kolei, w końcu, przede wszystkim, w ogóle, co dzień, co prędzej.
Z chwilą uzyskania niepodległości i organizowania na nowo szkolnictwa polskiego przystępując do nauczania języka ojczystego językoznawcy polscy na zjeździe w roku 1921 uchwalili zrąb terminologii gramatycznej [...].
Słowotwórstwo: wyraz prosty, złożony; złożenie (właściwe), zestawienie, zrost, rdzeń, pierwiastek, wyraz rdzenny, (nie)rozwinięty, przyrostek (słowotwórczy), żywy, martwy [...].