terminów gramatycznych online
verbum intransitivum
Język: łaciński
Cytaty
Transitiva Syntaxis, aut Verba, apud Grammaticos Priscian. μεταβατικά [metabatiká]. quae post se casum habent cuiuscunque sint generis. Regiminis syntaxis vel verba etiam dicuntur: ijs opposita sunt Intransitiva & Absoluta dicta, vel Concordantiae. ἀμετάβατα [ametábata].
Verbum jest, przed ktorym Kłáść możemy; Ja, ty, on (álbo ono) My, wy, oni (one.). A jest przednie czworákie: [...] Prawdziwe Activum, zowiemy też Transitivum, á zaś Neutrum zowiemy Intransitivum.
Tenże Linde [...] nazywa także pewien gatunek słów [...] intransitiva, znaczy właśnie to samo, co nijakie.
Słowa zaś nieprzechodnie czyli nijakie (verba intransitiva, neutra), jak wiać, stać, spać, być, leżeć [...] wyrażają czynność nijaką, ani bierną ani też nie przechodzącą na żaden drugi przedmiot, któryby stał na pytanie kogo? co?
[...] Lecz są czynności i działaniá jistót wyráżane słowami, które nie przechodzą wprost na jinne przedmioty [...]. Słowa wyráżające takowe działania nazywámy nieprzechodnemi (intransitiva); takiemi są powyższe słowa [...] i tym podobne, które zaliczają niektórzy gramatycy do słów nijakich. [...] Lecz ściśle rzecz biorąc, słowa nijakie oznaczają stán jistoty jakiéj [...].
SŁOWA zaś NIEPRZECHODNIE czyli NIJAKIE (verba intransitiva, neutra), jak wiać, stać, spać, być, leżeć [...] wyrażają czynność nijaką, ani bierną ani téż nie przechodzącą na żaden taki drugi przedmiot, któryby stał na pytanie kogo? co?
Takie czasowniki, które nie mogą tworzyć strony biernej, nazywają się nieprzechodniemi (verba intransitiva). Do słów nieprzechodnich, oprócz wielkiej liczby przedmiotowych, zaliczają się wszystkie podmiotowe.
Podział ze względu na właściwości składniowe: 1) ★przechodnie (transitiva), 2) ★nieprzechodnie (intransitiva), 3) zwrotne (reflexiva).
Intransitiva, p. czasowniki I C.