terminów gramatycznych online
zgłoskowanie
Język: polski
- Abecadło: Br/1848
- Cz. I. Powierzchność języka. Rozdział II. O czytaniu: Kop/1817
- Cz. I. Powierzchność języka. Rozdział II. O głosie pisanym: Kop/1817
- Część I. O głoskach czyli literach w ogólności...: Mucz/1825
- Fizyjologiczny opis spółgłosek: Malin/1869
- Głoski. Znamiona. Czytanie.: Prz/1792
- Nauka I. O wyrazach, zgłoskach i głoskach: Sier/1838
- Nauka o głoskach: Łaz/1861
- O cudzoziemskich wyrazach postanowienie tejże komis. eduk.: Oż/1883
- O pisowni albo o nauce dobrego pisania: Gott/1794
- Przypisy do grammatyki na klasę III: Kop/1783
- Przypisy do rozdziału I: Kop/1785
- Przypisy na klassę drugą: Kop/1780
- Słownik, cz. II (P - Ż): SWil/1861
- Słownik, t. 8: Z-Ż: SW/1900-1927
- Słownik, tom VI. i ostatni (U-Z): L/1807–1814
- Słownik, tom X (Wyg-Ż): Dor/1958–1969
Cytaty
[...] całá zgłoská jedna lub więcéj na drugi wiérsz má się przenosić według reguł zgłoskowania czyli syllabizowania (b) gdzie indziéj opisanych.
Do następstwa słabégo trzy są warunki istotnie potrzebné: piérwszy, żeby samogłoska w piérwotnym wyrazie była krótka: drugi, żeby po samogłosce następowały dwie spółgłoski, i to jeszcze wprzód pomowná (prius muta quam liquida), a po niéj łagodná trzecia, ażeby té obiedwie spółgłoski łączyły się w zgłoskowaniu z następującą samogłoską.
Uwáżám daléj Głoski, ilé się z sobą łączą do zrobiéniá Zgłoski czyli Syllaby i daję pewné a łatwé Prawidła dobrego Zgłoskowaniá czyli Syllabizowaniá.
Czytanie pisma greckiego zawisło na gładkiem zgłoskowaniu.
Głoska ß i ch, czyli to przed dwugłoskami czyli też przed Samogłoskami położone, w zgłoskowaniu słowa, nigdy się nie rozłączaią [...].
ZGŁOSKOWAĆ, cz. ndk. syllabizować [...]. Zgłoskowanie, syllabizowanie. Kpcz. Gr. 1, p. 4.
Zgłoskowanié czyli syllabizowanié, żeby się w praktyce dobrze odbywało, trzeba następujących wiadomości i prawideł.
W zgłoskowaniu rej prowadzą samogłoski. Spółgłoski zaś służą im pospolicie za towarzyszki z lewégo lub prawégo boku, np. wOl-nOść.
Czytanié początkowé. Po głoskowaniu, zgłoskowaniu i wyrazowaniu, wstępujemy na czwarty i ostatni stopień pisma naszego.
Łączenie zgłosek jednych z drugiemi tak żeby cały wyraz tworzyły zgłoskowaniem czyli syllabizowaniem zowiemy.
Łączenie zgłosek jednych z drugiemi tak żeby cały wyraz tworzyły zgłoskowaniem czyli syllabizowaniem zowiemy.
[...] rozdzielanie wyrazów na zgłoski, nazywa się syllabizowaniem czyli zgłoskowaniem.
Może być także wyraz o jednéj tylko zgłosce, lub nawet o jednéj głosce, która dopiero w połączeniu ze zgłoską następującego po sobie wyrazu spólną zgłoskę stanowi np. byłem z ojcem i matką w polu; tu jest siedm wyrazów, z których wyraz i stanowi oddzielną zgłoskę, a wyrazy z ,w, należą do następujących po sobie zgłosek oj, po, i z niemi łączą się zgłoskowaniu, lubo w wymawianiu cokolwiek się oddzielają.
Oprócz spółgłoski j wszystkie inne łączą się z sobą, przeto téż w zgłoskowaniu rozdzielać ich nie należy, a mianowicie następujących: st, sc albo ść, sk, sn, dn albo tn, br, pr, dr, tr, kr albo krz, prz, drz, trz, zd, zb, bo one nigdy w odwrotnym porządku nie idą i nie rozdzielają się, chyba w wyrazach złożonych np. mia-sto, ła-sce, nie-ście, ła-ska, wio-sna, nu-dny, zda-tny, ce-bra, ko-pru, wia-dra, wia-tru, cu-kru, do-brze, wie-prze, koł-drze, pa-trzéć, ja-zda, je-ździć, je-ździec, roz-bić.
Składanie zgłosek nazywa się zgłoskowaniem.
Zgłoskowanie, a, blm. n. czynność słowa Zgłoskować.
Cztérech znamion używamy przy spółgłoskach, aby ich brzmienia odróżnić, tj. kréski nad cienkiemi, kropki nad ż, liter z, ż, ź przy dz, dż, dź, cz, rz, sz, i litery c przy ch dla oznaczenia, że to mocniéj brzmi od słabego h […]. Chociaż więc dz, dż, dź, cz, rz, sz, ch z dwóch liter się składają, przedstawiają jednakże tylko jedno brzmienie, czyli jednę głoskę, i dlatego ani w zgłoskowaniu, ani w pisaniu rozdzielać ich nie można [...].
[...] W gramatyce, gdzie chodzi o odróżnienie temátów od końcówek lub piérwiástków od pogłosów i spójek, nie możná się trzymać zásady zgłoskowaniá; tam trzeba w dzieleniu wyrazów na cząstki składowe trzymać się jinnéj zásady od téj, o któréjśmy mówili w powyższym paragrafie.
[Zagórowski Franciszek] "Sposób pisania Alojzego Kozłowskiego do żadnego celu nie doprowadza ï z dwiema kropkami, chociażbyśmy dłużej wymawiali jak i z jedną kropką; w zgłoskowaniu jednak i w jiloczasie ten dźwięk dłuższy utrzymać się nie zdoła".
Zgłoskowanie, a, blm. czynność cz. Zgłoskować.
Zgłoskowanie n I forma rzeczownikowa czas. zgłoskować (p.).