Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

sanskryt

Hasło w cytatach: samskryt
Język: polski
Geneza: stind. saṃskṛta 'doskonały, uporządkowany'
Dział: Historia języka (współcześnie)
EJO 1999, 513 Definicja współczesna

Sanskryt. Jęz. z podgrupy indyjskiej jęz. indoirańskich rodziny ie. Stanowi najstarszą fazę jęz. stind., bliski ięz. wedyjskiemu II [...]. Niektórzy termin ten rozszerzają także na tzw. sanskryt wedyjski z ok. XV-V w. p.n.e. Był to jęz. literacki, którym posługiwali się bramini, uczeni i pisarze.

Cytaty

Budowa języka Samskrytu, szczególnie części tejże budowy, stosunki i składnia wszystkich części, czyli zarys Grammatyki.

Dla nadania trwalszego zamierzonej budowie gruntu, znacznym kosztem postarałem się zebrać, wyrznąć i odlać, załączone tu w probie trzy rodzaje rycin czyli pisma Samskrytu.

Grammatyka mowy starożytnych Skuthów czyli [...] Samskrytem czyli dokładną mową zwanej.

[...] Jednakże z tych przykładów nie trzeba skwapliwie sądzić, że każde słowo nasze mające podobieństwo do obcego, jest pożyczone, albowiem języki indo-europejskie (grecki, łaciński, giermańskie i słowiańskie) wywodzą z dalekiej starożytności swój ród, spólny sanskryckiemu i zendzkiemu językowi [...].

W nájstarszym języku jafeckiéj czyli indo-europejskiéj rodziny, w tak zwanym sanskrycie, nie masz ani samogłoski o ani e […].

Tak naucza jeden z nájznakomitszych dziś badáczów mowy ludzkiéj, prof. August Schleicher. Do tego dodajemy, że Lingwistyka Porównáwczá mogła się dopiéro wtedy zrodzić w dziedzinie wiedzy ludzkiéj, kiedy przy końcu 18go wieku obeznáno się z Praindyjskim Sanskrytem, gdyż bez znajomości organizmu tego nájstarożytniejszego ogniwa w łańcuchu języków jafeckiéj rodziny niepodobną było rzeczą wykryć jistotny węzeł pokrewieństwa zachodzący pomiędzy niemi, jak jest dzisiáj rzeczą niemożebną, bez téj znajomości rozpatrzyć się w organizmie jakiegokolwiek języka z dzisiejszego stanowiska Lingwistyki Porównáwczéj.

Co do Sanskrytu — w dzisiejszym nad wszelki wyraz zagmatwanym stanie wyobrażeń o fonetyzmie tego języka, [...] przyszłości to chyba dopiero pozostawioném być musi, żeby z téj masy kazuistycznéj powstał system organiczny głosowni, zgodnéj z sobą i z rozumowém pojęciem.

Taka metoda może być trafną chyba tylko wobec języka, któryby zachowywał do téj pory jak najwyraźniejsze jeszcze poczucie ustroju tematowego w swoich wyrazach, tak jak je konserwował w epoce swéj żywotności np. język starożytny indyjski nazywany sanskrytem.

Starosławiański Mazów, Litewski najstarszy, i Hindusów, Sanskryt; trzy narody z jednej kolebki przeddziejowej wyszły.

Porównanie najbogatszych abecadeł Sławiańskich, Samskrytu i Litew.