Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

alphabetum

Hasło w cytatach: alfabetum
Język: łaciński
Dział: Ortografia (współcześnie)
  • De Litteris earumque pronuntiatione: Men/1649
  • De litteris earumque potestate et pronuntiatione: Vol/1612
  • O Grafice w ogóle, a w szczególności o Grafice starożytnych i jéj historycznym rozwoju, jako téż o podstawie, na któréj polegá porządek głosek w alfabecie fenickim, greckim i łacińskim: Malin/1869
  • Orthographia: Park/1440 (ok.)
  • Ortografia Zab/1514: Zab/1514–1515/1518
  • Słownik: Kn/1621

Cytaty

Circa c occurrit non pauca difficultas [...]. Aliquando iungitur aliis et non concurrit in voce cum k, sed quasi asperatur, id est proprium sonum retinet, quem in alphabeto habet.

[Niemała trudność występuje przy "c" [...]. Niekiedy łączy się z innymi samogłoskami i nie zbiega się w brzmieniu z "k", ale jest jakby syczące, tj. zachowuje własne brzmienie, które ma w alfabecie (Kucała 1985, s. 98).]

Sequitur nunc alphabetum polonicum.

[Nastepuje teraz alfabet polski, s. 111]

Ex his igitur tale alphabetum constituitur.

Obiécádło. Elementa puerorum Cic./ Prima literarum elementa Quint./ Primae literae: primas literas docere Vlpian./ Elementriae literae Iul. Capitolin. [...] Alphabetum vulgó/ Alpha & beta Iuvē. Hoc discunt omnes ante alpha &beta puellae. [...] Obiecádłá się uczący.

Alphabetum huiusmodi in puerilibus, ut vocant, elementis seu Abecadariis habent Poloni.

Od czasów Tertulliana, który żył w 2 wieku po Narodzeniu Chrystusa, ludy europejskie oznaczają zbiór głosek następujących po sobie według pewnego porządku, opartego piérwotnie na podstawie fizyjologicznéj, wyrazem alfabetum, alfabeta, alfabet, od semickiéj názwy piérwszych dwu głosek alfa [...], beta [...]. My nazywamy alfabet od piérwszych trzech głosek łacińskich a , b , c, abecadłem, Zygmuntowscy pisarze obiecadłem, Czesi i Korutanie abecedą [...].