terminów gramatycznych online
brzmienie nosowe
Język: polski
- Alfabet. Wymawianie samogłosek. Wymawianie spółgłosek: Ryk/1850
- Części mowy: ZwO/1924
- Część pierwsza. O wymawianiu liter: Lor/1907
- Głosownia: Mał/1863, Mał/1879
- O samogłoskach. O znamionach nad samogłoskami (J. Mroziński): Rozp/1830
- Pisownia: Król/1907
- Tworzenie się i skłanianie zajimków, jako też skłanianie zajimkowe przymiotników: Malin/1869
Cytaty
W naszym języku, nie przewiązujemy wartości do samogłosek: brzmienie zaś nosowe, chociaż nieartykułowane, ma już w mechanizmie naszego języka większą wartość.
Dla wyrobienia zaś spółgłosek nosowych m, n, zapiéramy kanał ust, wpuszczamy głos w kanał nosa, i dopiéro dla brzmienia, już na nosowe zmienionego, kanał ust na nowo otwiéramy.
G na końcu wyrazów z poprzedzającém n tłumi się w gardle, nadając temu ostatniemu nosowe brzmienie. Long, długi; young, młody; strong, silny [...].
W dawniejszych wiekach było w języku polskim, obok ą i ę, jeszcze trzecie brzmienie nosowe, an.
[…] W polskim języku brzmią te formy je, te, s których ostatniá urobiła się według analogiji formy je, która utraciła swe nosowe brzmienie równie jak i mianowniki ƶⴅije, duze, vole […].
Kiedy w dość już późnych czasach zaczęły się w języku naszym czyste brzmienia samogłosek pochylać (§. 31), np. a na á, o na ó, e na é, działo się to samo i z tymi obydwoma nosowymi brzmieniami [...].
WYRAZY OBCE. Wyrazy obce w brzmieniu nosowym em, en, om, on, (nie ę ą); a więc: cmentarz, dentysta, stempel, pompa, bronz, gont, konserwy itd.
Nie tylko m, lecz i n na końcu sylab jest nosowe ale pisze się zwykle tylko w pośrodku wyrazów: na końcu wyrazu zaś pisze się na oznaczenie brzmienia nosowego m.
Stopień zdrobniały tworzy się jak następuje:
1) Przy wyrazach kończących się na zgłoskę z akcentem, lub dwuzgłoskę, albo brzmienie nosowe, kładzie się między wyrazem a końcówką literę z lub s (może być jedna lub druga).
pé (noga) - pesinho (nóżka)