Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

składanie

Hasło w cytatach: składanie wyrazów
Język: polski
Dział: Słowotwórstwo, Etymologia (współcześnie)
  • O źródłosłowach w ogólności: Trz/1865
  • Wstęp obejmujący pogląd na Głosownią i pojęcie Pierwoskładni: Malin/1869
  • Źródłosłowy liczebników: Trz/1865

Cytaty

§. 16. Ostatnim środkiem tworzenia źródłosłowów jest składanie.

W starosłow. stało każde słowo osobno: jedinù na desęte (lub desętì), pętì na desęte (desętì) i t. d.; w późniejszych pomnikach widać i składanie n. p. dvêmanadesętìma.

[...] Naukę zaś, wyjáśniającą prawidła składaniá wyrazów s piérwiástków za pomocą nágłosów i pogłosów i końcówek nazywámy piérwoskładnią, jidąc za analogiją składni, którym to wyrazem kś. Kopczyński nazwáł naukę wyjáśniającą prawidła składaniá zdáń z wyrazów; albowiem kto chce składać z wyrazów zdania będące obrazem myśli, musi mieć piérwéj już urobione wyrazy, będące obrazem pojęć i jich wzajemnego stosunku do siebie. Piérwoskładnią dzielą Niemcy na słowotwórstwo (Wortbildungslehre), podające prawidła urábianiá temátów, tak jimionowych, jako i słownych, i na naukę skłanianiá (declinatio) i spajaniá (conjugatio), w skutek czego powstają także s piérwiástków i temátów wyrazy za pomocą końcówek, oznaczających zarazem stosunki pojęć do siebie [...].