Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

kategoria gramatyczna

Hasło w cytatach: kategorje gramatyczne, kategoryje gramatyczne
Język: polski
Dział: Fleksja, Słowotwórstwo (współcześnie)
EJO 1999, 290 Definicja współczesna

Kategoria gramatyczna. Zespół wzajemnie wykluczających się funkcji gramatycznych, przysługujących wszystkim członom danej części mowy i wyrażanych za pomocą określonych wykładników morfologicznych, np. k. przypadka. k. rodzaju gramatycznego, k. liczby, k. osoby, k. czasu, k. trybu itd.

Cytaty

[...] Práwda że, jak to poniżéj zobáczym, znamię miejscownika i lub u służy do oznaczaniá w liczbie pojedyńczéj nie tylko miejscownika, ale i celownika i dopełniacza, lecz trzeba tu uwáżyć, że wszystkie te trzy skłonniki miejscownik, celownik i dopełniacz są skłonnikami względnemi (casus obliqui), nie stojącemi w żádnym przeciwieństwie ze sobą, gdy tymczasem w mowie ludzkiéj mianownik i biernik oznaczają dwie wprost sobie przeciwne kategoryje gramatyczne [...].

Oto na wsch. od Suwałk, zwłaszcza na niemazurzącym, a więc świeżym skrawku koło Sejn, pewne kategorje gramatyczne zachowały resztki ruchomego akcentu, mianowicie w compar. adv. da'vńei ̯ pren'ʒei ̯, imp. podai ̯, praeter. do'stał, 2 pl. praes. rob'ic'e, połączenia do'iiχ ‘do nich’ [...].