terminów gramatycznych online
Cytaty 9 poz. Rozp. 1830 O sposobie pisania nazwisk cudzoziemskich (J. Mroziński)
O SPOSOBIE PISANIA NAZWISK CUDZOZIEMSKICH. PRZEZ JÓZEFA MROZIŃSKIEGO.
Właśnie dlatego, że tworzenie nowych słów nie jest rzeczą łatwą, urabiamy imiona własne z imion pospolitych, albo też przenosimy imię własne z przedmiotu na przedmiot: miasto bierze często nazwisko od rzéki, strumyk od przyległéj okolicy, wioska od imienia osoby, właściciel od swéj ziemi i t. p.
Dla dokładniejszego oznaczenia osoby, przyjęli Rzymianie kilka rodzajów nazwisk: z trzech imion Publius Cornelius Scipio, piérwsze, praenomen, było imieniem osoby; drugie, nomen, nazwiskiem szczepu (gentis); trzecie zaś, cognomen, nazwiskiem rodu (familiae).
Lecz nietylko oswajano się wszędzie z cudzoziemską postacią nazwisk; wszystkie narody europejskie, które mają wspólny alfabet, zgodziły się niejako między sobą, iż nawet w ortografii ich żadnéj nie należy czynić zmiany.
Lelewel pisze sam imiona starożytne podług następujących zasad : Dyftongi łacińskie ae, oe, wyraża przez e, np. Eneas, Eschines; — Enotria, Edip.
Zastanawialiśmy się nad literą g, bo co do téj litery, w wyrazach przyswojonych, ortografia nasza nie jest ustalona: jedni z Kopczyńskim piszą jeometrya, jeografia, trajedya; inni z Lindem gieonetrya, tragiedya; inni nakoniec ze Śniadeckim geometrya, tragedya.
Dlatego trudniéj jeszcze było by przypadkować nazwisko Lanselo, Klero, aniżeli Lancelot, Clairot, trudniéj jest odmieniać w naszym języku przez przypadki Lebrę niż Le Brun.
Jestto zapewne wielka niegodność (l), ale z tego nie wypływa, aby wszystkie brzmienia w cudzoziemskich nazwiskach polskiém wyrażać pismem.
Imiona własne, uważane tylko jako brzmienia, nie mogą być znakami pewnemi, bo nie masz dwóch narodów, któreby wymawiały imiona własne zupełnie tym samym sposobem.