of grammatical terms online
podmiot część zdania
Podmiot (subiekt). Zgodnie z tradycją sięgającą Arystotelesa i kontynuowaną przez gramatykę z Port-Royal - obok orzeczenia pojęcie ściśle związane z istotą sądu logicznego.
Quotations
Podmiotem czyli subiektem nazywamy rzecz, o któréj w zdaniu co mówimy lub twierdzimy [...].
Podmiotem zdania, jest pospolicie rzeczownik, albo za niego wzięty przymiotnik r. nijakiego albo zastępujący go zaimek.
Wszelkie przydomki (Epiteta), Opowiedniki niech będą tego rodzaju a nawet i liczby, co i ich podmioty, czyli Subiekta [...].
Zdania ściągnięte (skrócone) są wtenczas, gdy do jednego podmiotu, wiele słów się ściąga, lub gdy do jednego słowa, wiele objektów (przypadków rządzonych) należy, np. wszystkie narody (gdzie ludzie myślą i czują) wyrazy, dobroć, piękność i prawda uważają za jedno-znaczne [...].
Objawiające się zaś przedmioty: Bóg, książka, uczeń, zwane są podmiotami myśli naszej.
Podmiot (subjekt) jest to ten przedmiot, o którym się coś myśli, czyli przedmiot będący pod myślą.
Otóż wedle téj szkoły są niezbędnemi do całości zdania: Subjectum (na wyrazy polskie nie ma zgody) attributum i copula, a więc najmniéj trzy wyrazy, — które przecież godzi się w imaginacji tworzyć dla załatania braku rzeczywistego, — czyli inném słowem godzi się urojeniem fałszować mowę. W zdaniu np. człowiek jest śmiertelny, wyraz człowiek jest subiektem (podmiotem), wyraz śmiertelny attrybutem (przymiotem), a wyraz jest, znaczy kopulę inaczej łącznik.
Sprawotwórca .... Podmiot w zdaniu, (subjectum).
Przymiotnik oznaczá przymiot, włásność jakiéjkolwiek jistoty, lub materyją, s któréj rzecz się skłádá [...]; lub też náleżenie jednéj rzeczy do drugiéj [...]. Użycie przymiotnika w języku jest dwojakie. Używá się bowiem już jako orzeczenie (praedicatum) podmiotu (subjectum) zdaniá; i tak w zdaniach: Bóg jest vsehmocny, złoɣek jest ułomny [...], rzeczownik Bóg, złoɣek [...] są podmiotami zdaniá, którym przywłászczá się pewien przymiot lub włásność oznaczoną przymiotnikami vsehmocny, ułomny [...] za pośrednictwem słowa jest, które w takim razie nazywają gramatycy i logicy łącznikiem (copula), to jest wyrazem łączącym podmiot z orzeczeniem czyli praedikatem, który tu jest oznaczony przymiotnikami [...].
Rozpatrzywszy się w budowie i ustroju temátów słowa polskiego w poprzedzających paragrafach, przystępujemy teráz do jego spájaniá. Każdá forma jednolitá, urobioná od tematu słównego, albo wyráżá w temácie orzeczenie (praedicatum), w końcówce podmiot (subjectum), albo jest przymiotnikiem lub rzeczownikiem słównym, którego końcówki niczym jinnym nie są, jak tylko pogłosami. Ponieważ podmiotem zdaniá może być osoba, którá mówi, lub osoba, do któréj się mówi, albo o któréj jest mowa, przeto te końcówki, jak i formy niemi urobione nazywać będziemy osobowemi, które się oznaczają tak w semickiéj jak i w jafeckiéj rodzinie językowéj, a następnie i w mowie słowiańskiéj szczątkami zajimków osobistych, jakkolwiek niekiedy skażonemi [...].
Tak rozumuje Autor gmátwając jimiesłowy s przysłówkami, gdy tymczasem przysłówki oznaczają przy orzeczeniu tylko okoliczności miejsca, czasu itd., jimiesłowy zaś nasze na ąc i vsi nie są bynajmniéj przysłówkami okréślającemi orzeczenie, lecz są z rodu swego w każdym zdaniu jimiesłowowym rzeczywistym orzeczeniem ściągającym się do podmiotu [...].
Podmiot jest to osoba, rzecz lub pojęcie, o którém się wydaje sąd, co robi, czém, jaką jest, lub w jakim znajduje się stanie.
Podmiot jest to osoba, rzecz lub pojęcie, o którém wydaje się sąd [...].
Podmiot (subjekt) jest to wyraz w zdaniu, malujący wyobrażenie o przedmiocie mowy, czyli o przedmiocie, o którym coś mówiemy, dajemy sąd; kładzie się na pytanie kto? co?
Istotnik czyli rzeczownik jest nazwanie każdéj istoty, w zdaniu zwykle jest podmiotem, i odpowiada na pytanie: kto? co?
Dopełnienie jest to wyraz w zdaniu, przez który myśl staje się pełniejszą, i oznacza istotę czyli przedmiot, na które spływa działanie podmiotu; dopełnieniem podobnie jak i podmiotem są istotniki, lecz podmiot odpowiada na pytania: kto? co? i oznacza istotę działającą; dopełnienie oznacza istotę bierną, uległą działaniu podmiotu i odpowiada na pytania: kogo? czego? komu? czemu? kogo? co? kim? czém? O (na, w, przy) kim? O (na, w przy) czém? [...].
W każdem zdaniu musi być podmiot i orzeczenie. Podmiotem nazywamy osobę lub rzecz, o której się mówi. Orzeczeniem zaś nazywamy to, co się o tej osobie lub rzeczy mówi, np. w zdaniu: Uczeń pisze, podmiotem jest: uczeń, a orzeczeniem: pisze.
Podmiot stoi zawsze w pierwszym przypadku, nie jest od niczego zawisłym, do niczego się nie stosuje, lecz owszem wszystkie inne części zdania stosują się do niego.
Słowo bierne, jest to słowo, które oznacza czynność wywieraną na podmiot, na dopełnienie, czyli na wyraz odmienny w 4-ym przypadku; słowo bierne powstaje z imiesłowu biernego i ze słów: być, zostać, stać się, i t.d.
Otóż wyraz, nazwę tej rzeczy lub osoby, o której się cośkolwiek mówi lub myśli, nazywamy podmiotem zdania.
Zdanie składa się zatem z dwóch części: z podmiotu, czyli nazwy osoby lub rzeczy, o której się mówi i z orzeczenia, czyli tego, co się o tej rzeczy wypowiada.
Zdanie składać się powinno z dwóch głównych części. Pierwszą a zarazem i najważniejszą częścią zdania jest to, o czem się mówi [...]. Taką część zdania nazywamy podmiotem. Drugą konieczną częścią zdania jest to, co się podmiotowi przypisuje. Wszelkie zatem wyrażenia, które powiadają: czem jest, albo: jakim jest, albo: co czyni podmiot, nazywamy orzeczeniem (od: orzekać, czyli: wypowiadać).
Предложеніе должно состоять изъ двухъ главныхъ частей: подлежащаго, podmiotu, и сказуемаго, orzeczenia. 1) Подлежащее есть всякій предметъ, или все то, о чемъ говорится въ предложеніи [...]: bezinteresowność, duma, dusza; ja, on, słońce, kłamać.
Wyraz, oznaczający osobę lub rzecz, o której myślę i myśl moją wypowiadam, nazywa się podmiotem zdania.
O podmiocie mówimy, czem jest, jaki jest, co czyni lub co się z nim dzieje.
O podmiot pytamy się słowami: kto? co?
Kilka dni (Podmiot w dopełniaczu) ‖ upłynęło.
Zdanie niezupełne: pozbawione podmiotu lub orzeczenia, albo nawet i podmiotu i orzeczenia. Czem był Skarga? Kaznodzieją (był Skarga). Wszyscy na północ! (spieszą).
W każdem zdaniu jest:
a) podmiot (sujeito), to jest osoba, zwierzę, rzecz, o których się coś mówi, n. p. eu vou a São Paulo (ja pojadę do São Paulo),
b) orzeczenie (predicado) [...].
Podmiot, p. zdanie I.
★Zdanie: ★oznajmujące, ★wykrzyknikowe, ★pytające. I. Części zdania: A. ★Podmiot (subiectum:) a) ★nierozwinięty, np. koń (biegnie). b) ★rozwinięty, = podmiot ★zasadniczy, np. koń + ★określenie, np. młody.
Wartość części tego samego zdania nie jest jednakowa. Na ich czele stoi ta część zdania, która jest zawsze niezależna i występuje tylko jako człon nadrzędny [...]; nazywamy ją podmiotem.
Podmiot jest jedyną tylko nadrzędną częścią zdania, informującą, o kim lub o czym to zdanie powiadamia.
Najpospoliciej i najpowszechniej wyrażamy podmiot rzeczownikiem lub zaimkiem rzeczownym w mianowniku [...]. Wyjątkowo może być podmiotem każda inna część mowy, pod warunkiem, że ma jednak znaczenie rzeczownikowe [...]. Trafia się, że i całe zdanie występuje w roli podmiotu.