terminów gramatycznych online
rządzenie przypadkami, rządzenie (słów)
Język: polski
- Część trzecia prawideł gramatycznych, szykownia: Szum/1809
- O częściach mowy nieodmiennych: Mał/1863
- Syntaxis: SzyPocz/1770, SzyGram/1767
- Zdanie ósme: Klecz/1767
Cytaty
Rowna tej wątpliwość jest o rządzeniu słow imionami: Na przykład: Pospolicie mowiemy, Dwoch mi powiedziało [...] Tu zdają się słowa źle rządzić imionami, gdy te w Rodzącym, albo w oskarżającym spadku kładę, ktore w mianującym położone bydź powinny: Dwaj mi powiedzieli.
Rządzenie Spadku Rodzącego.
O zgadzaniu słow [...] Syntaxis po Grecku, z Łacińskiego konstrukcya jest dobre złożenie słow w mowie, co sie staje dwojakim sposobem; albo przez zgadzanie się z sobą, albo przez rządzenie jednych drugiemi.
ROZDZIAŁ II. O rządzeniu słow jednych drugiemi.
Rządzenie najczęściej trafia się w Spadkach, z których wszystkie rządzone być mogą [...] O rządzeniu Spadku Rodzącego.
O Rządzeniu Słów.
Które Słowa i kakiemi przypadkami rządzą?
Następujące słowa rządzą następujące mi przypadkami.
I przypadki i przyimki wyrażają pewne stosunki i względy rzeczy do czegoś drugiego. Przypadki wyrażają je ogólnie, przyimki jak najdobitniej. Wzgląd wyrażony przez przypadek mieści w sobie zatém kilka szczegółowych odcieni; te przyimki, które z osobna odcienie owe wyrażają, przypadają zatém pospołu w zakres tego ogólnego względu, na wyrażenie którego służy ten a nie inny przypadek; i stąd też z nim tylko się łączą. Otóż na tém polegają przyczyny, dla których pewne przyimki temu tylko przypadkowi, inne znowu innemu zawsze towarzyszą. Takie jest właściwe rozumienie tego, co nazywamy rządzeniem przypadkami.