Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

samogłoska pierwiastkowa

Hasło w cytatach: pierwiastkowe samogłoski
Język: polski
Dział: Morfologia (współcześnie)
  • O postaciach gramatycznych: Malin/1869
  • O spółgłoskach przyjimkowych kierujących wyrazami, i nadających tymże jnne znaczenie, i wytrącających często samogłoski z wyrazów lub zatrzymujących one sobie: Oż/1883
  • Oddział II. Budowa języka samskrytu: SkorM/1816
  • Prawa głosowe spółgłosek: Malin/1869

Cytaty

Podług tejże Grammatyki, w Samskrycie jest sześć form przypadkowania, to jest: pięć na imiona zakończone na pierwiastkowe samogłoski a, e, i, o, u, a jedna na imiona zakończone na współgłoski.

[…] To samo, pisząc cforo, cfárt […]; gdzie samogłoska u lub spółgłoska v jest piérwiástkową (radicalis), jak to się wykazuje s porównaniá tych wyrazów z wyrazami tego samego znaczeniá języków pokrewnych […].

[...] S całego wykładu o wsuwnych samogłoskach możná już wyciągnąć ten pewnik, że nie wszystkie samogłoski wchodzące w skłád piérwiástku są jistotnie piérwiástkowemi. Piérwiástkowá samogłoska może się przemienić przez stopniowanie, ale nigdy s piérwiástku ginąć nie może, a skoro zginie, wtedy to, co pozostanie po wyrzutni, stanowi już jinną formę piérwiástku [...], gdy tymczasem spółgłoski jistotnie piérwiástkowe, choć giną niekiedy w języku, np. jak d w serce, jém, których piérwiástki są serd, jad, nie nadają temu co pozostanie znaczenia piérwiástku, t. j. nie je, ser, są piérwiástkami wyrazów jém, serce, lecz zawsze jad, serd [...].

Zatem po spółgłosce j, zatrzymuje się samogłoska i pierwiastkowa.