terminów gramatycznych online
czasownik bierny
Język: polski
Cytaty
Nie znamy języka, w którym by były Czasowniki bierne. Dawni gramatyce wymarzyli je w słowach swoich, inni ślepo za nimi prawią. Jeżeli amor nie będzie odmianą Czasownika ame, ale osobnym Czasownikiem; toć równym prawem logiczném wyrazy amo, amavi, amabo itd. nie będą odmianami jednego trzona: am-, ale powstałyby osobne verba praesentia, perfecta, futura etc.
Pomiędzy wszystkimi czasownikami same tylko słowa przechodnie mają tę własność, że albo z téj strony wyrażają czynność, jak takowa z podmiotu wynika i przechodzi na biernik, albo też wyrażają ją z przeciwnéj strony, t. j. jak biernik (i w ogóle przedmiot) tę czynność na siebie spływającą bierze i znosi; Bóg stworzył świat. — Świat został stworzony przez Boga.
W pierwszym razie nazywamy czasownik (stworzyć) czynnym, gdyż tu podmiot (Bóg) rzeczywiście coś czyni; w drugim razie nazywamy czasownik (zostać stworzonym) biernym, gdyż tu podmiot (świat) raczéj biernie się zachowuje, i to co czyni, jest tylko bierną czynnością.
Czasowniki bierne są to takie słowa, które wyrażają bierność czyli podleganie obcéj czynności, np. uczeń jest chwalony, pies bywa bity, rodzice bywają kochani.
Temi samemi czasownikami przechodniemi: zabił, wybudował, robi wyrażone są powyżej czynności bierne: został zabity (zając), został wybudowany (dom), są robione (buty). Odmiana czasowników biernych czyli sposób, jakim wyrażamy czynności bierne, nazywa się stroną bierną.