czasownik niedokonany

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Rozp/1830
• Such/1849
• Łaz/1861
• Mał/1879
• Morf/1884
• Kon/1920
• Gaert/1927
• Kl/1939

Przyimków łącznych używamy niekiedy, aby utworzyć nowy wyraz, łączący w sobie znaczenie przyimka i znaczenie spojonego z nim słowa (dawać, rozdawać); niekiedy zaś, aby nadać słowu inne znaczenie (powiadać, spowiadać), albo téż, aby zmienić czasownik niedokonany na dokonany (truć, otruć).

Prócz odmian innym językom wspólnych mamy nadto różne zmiany tego samego głównego pomysłu, jest to niewynikłością prawić, że np. palić jest Czasownik niedokonany, a wypalić Czasownik dokonany; musimy tedy nadać nazwiska tym modyfikacjom jednego pomysłu, wyrażonego trzonem pal, a rzéc: palić jest Czasownik lica niedokonanego, a wypalić jest (ten sam) Czasownik lica dokonanego na tle jednotliwym.

Ze względu na trwanie stanu czynnego, przymiotnego lub spokojnego, dzielą się czasowniki na niedokonane (imperfectiva) i dokonane (perfectiva). Niedokonane są dwojakie: trwałe i częstotliwe, np. Właśnie teraz Śniadeckiego czytałem (czasownik trwało-niedokonany, bo nie wyraża, iż skończyłem czytać Śniadeckiego) [...].

Czasowniki: siedział, czytał, uczył się, wypływa, wpada, uczyć się nie będziesz, omijać będą, wyrażają czynności zaczęte, lecz nieukończone jeszcze, trwające albo w teraźniejszości (wypływa, wpada), albo w przeszłości (siedział, czytał), albo w przyszłości [uczyć się (nie) będziesz, omijać będą].

Czasowniki, które wyrażają czynność zaczętą, lecz nieukończoną, trwającą jeszcze, nazywają się niedokonane.

Czasowniki (verbum, słowo), wyrazy oznaczające czynności lub stany: Z uwagi na znaczenie odróżniamy: I. Rodzaj (postać, sposób) czynności: A. z punktu widzenia jej zakresu (aspekt): 1. dokonany, perfektywny, np. zrobić; 2. niedokonany, imperfektywny, np. robić.

Czasownik niedokonany nazywa czynność nie skończoną.